Lieve help, is daar ook weer iets mis mee? Kan ik nu niets mee met een gerust geweten eten? Ouwe zeurpiet, laat mij toch eens een keertje lekker genieten van mijn frikandelletje!
Ik weet heus wel dat er gemalen ingewanden in zitten hoor!
Heerlijk gewoon, dergelijke reacties die voornamelijk voortkomen uit een overdosis ondeskundigheid en desinteresse in onze dagelijkse voedingsmiddelen.
Voor veel mensen is het eten van een frikandel een dagelijkse bezigheid. Worden zij nu gezond oud? Of pleegt men op een tergend langzame en effectieve manier vrijwillige euthanasie?
Allereerst het woord frikandel. Het is waarschijnlijk een verbastering van het duitse woord Frikadelle dat daar de benaming is van een gehaktbal en het meer chiquere frikandeau. Dit laatste is een lekker stuk varkensvlees.
Ons èchte frikandelletje is gewoon een lekkere en een redelijk verantwoorde snack en 100% hollands! Het is beslist niet zo dat er afvalvlees in onze favoriete snack verwerkt zit. Integendeel! De tijd ligt ver achter ons dat er koeienuiers in verwerkt werden. Dit is op zich een goede grondstof hiervoor. Alleen zijn uiers erg bederfelijk. Het zijn moeilijke dingen om direct na de slacht goed terug te koelen naar zeg maar 4o C. Uiers worden alleen nog in diervoeders verwerkt. Het voornaamste bestanddeel is kippenvlees. Nou ja, geen kippenvlees in de vorm zoals wij die wij gewend zijn. Geen filetlapjes en andere magere kipdelen zoals wij die kennen. De uiterst vage soorten afval vlees worden gelukkig ook niet meer verwerkt. Gelukkig bestaat er in Nederland een goed functionerende Destructiewet. Die zorgt ervoor dat je bij wijze van spreken veevoer met mes en vork kunt opeten.
Nee, in onze frikandel gaat tegenwoordig ‘kippenmeat’. Dat is toch kippenvlees?
Ja dat klopt, maar het is een beetje op een ruwe manier van de kip afgehaald. Met machines en zo. In een soort schroefpers worden de kipgrondstoffen in de vorm van karkassen en kippennekken, samengeperst door een fijn filter heen. Het vlees wordt met geweld door het fijne filter heen geperst en de kale samengeperste en gebroken botten en andere minder courante karkasdelen gaan er aan de andere kant van de pers weer uit. Wat zit er dus in kippenmeat? Ten eerste vlees en de lellen en vellen van de kip. Dit zijn de zachte delen. Het vlees dat in de nekwervels zit is vaak erg smakelijk. Om dit vlees met de hand eruit te snijden levert grote problemen op. Het mes schraapt veel langs de botten en wordt ook snel bot. Men snijdt zich hiermee zeer snel in de vingers door dit gepruts en het levert nauwelijks veel vlees op voor al die moeite. Kippenvel is een uitstekende grondstof als het om smaakstoffen gaat. Het bevat een hoog gehalte aan glutaminezuur. Een van de voornaamste smaakmakers van kipproducten. Kenners weten dat gebakken vel het lekkerste en vooral smakelijkste deel van de kip is. Kipnuggets zitten er vol mee.
Wat dacht u van Peking eend? Met een rietje wordt voor het grillen een beetje lucht onder het vel geblazen. Als het goed gedaan wordt dan ontstaat een heerlijk smakelijk en krokant laagje. Al dit lekkers zit gewoon in uw frikandel. Verder gaat een beetje varkensvel in, ook een goede smaakmaker en tenslotte een beetje bindmiddelen, vet en uiteraard kruiden en zout.
Is een frikandel dan een gezondheidsproduct die ook in reformwinkels verkocht zou kunnen worden? Ik dacht even van niet. Het is een redelijk vet en zout product, de kans is aanwezig dat er allerlei vage gifstoffen in het product zitten die het gevolg zijn van onbekend bacteriologisch bederf in de gebruikte grondstoffen. Tenslotte verdwijnt de frikandel in een grote bak met heet frituurvet om eens zich lekker vol te zuigen met allerlei bedenkelijke verbindingen. We hebben het over verzadigde vetten, transvetzuren en de schadelijke stoffen die nu eenmaal ontstaan wanneer er commercieel gefrituurd wordt.
Tot overmaat van ramp wordt er soms een ‘frikandel speciaal’ besteld. Met uien en ketchup en fritessaus. Jammer van de combinatie van suikers en vetten. De frikandel bevat relatief veel onverzadigde vetzuren. Kippen eten immers veel gezonde zaden die deze goede vetten bevatten.
De vorm van de frikandel spreekt tot veler verbeelding. Is het een klein fallus symbooltje? Of is het gewoon een hollandse ‘look-alike’ van de duitse Bratwurst?
Bedenk in ieder geval de volgende keer als u de nationale snack naar binnen werkt. Wie waren het er eerst? De frikandel of het ei?
Misschien toch de snackbareigenaar!