Om de zoveel jaren is koffie aan de beurt om als een van de meest ongezonde voedingsmiddelen te worden bestempeld. Steeds weer komt ons gezelligheidsdrankje weer ongeschonden uit de strijd.

We zullen nu weer eens een poging wagen om de meest vreselijke dingen te zeggen over dit drankje. We gaan het niet hebben over het Benzeen Pyridine, Poly aromatische koolwaterstoffen en andere niet definieerbare reactieproducten. We gaan het hebben over het doodeenvoudige vet afkomstig van de koffie boon. In een gebrande koffieboon zit 8 tot 15% vet! Om even een vergelijking te maken bevatten chips ‘slechts’ twee keer zoveel vet. Deze koffieboon vetten zijn weliswaar plantaardig maar wel sterk verzadigd en gedurende het brandproces thermisch mishandeld. Deze vetten hebben dan ook een bijzonder hoog smelt- en walmpunt. Het roosteren vindt plaats bij temperaturen van ver boven de 200^oC, soms wel 500^oC. Deze sterk verzadigde vetten zijn de meest verkeerde vetten die men zich kan voorstellen wanneer wij het over het ‘kwade’ cholesterol gehalte (LDL-cholesterol) hebben in ons lichaam. Bij het zetten van koffie komt er iets vet uit de gemalen koffie vrij dat bij een traditionele zetmethode met papieren koffiefilters volledig wordt opgevangen. Papier heeft de eigenschap dat het zeer sterk vet kan binden. In de chemie wordt hier veel gebruik van gemaakt. Denk hierbij maar aan de vetbepalingsmethode volgens Soxhlett waarbij al het vet in een papieren huls opgevangen wordt. Nu zijn er zetmethodes waarbij geen papier gebruikt wordt maar een nylonfilter of waar zelfs helemaal geen filter meer aan te pas komt. De cafetière methode van Bodum en de expressomachines zijn hier goede voorbeelden van.

Op koffie dat gezet is zonder een papieren filter kan men heel goed het vet als een olielaagje bovenop de koffie zien drijven. Dit is niet bepaald gezond. Voeg hierbij een royale scheut volle koffiemelk en een paar scheppen suiker aan toe en de in voedingskundige opzicht dodelijke drank is gereed.

Nog even enkele feiten over het kopje koffie: Voor één kop koffie is 6,0 tot 6,5 gram koffie nodig. In Nederland drinken wij 154 liter koffie. Een kopje heeft 125ml inhoud. Dit betekent dat wij gemiddeld 154 : 0,125 = 1232 : 365 = 3,4 kopjes per dag drinken.

Een kopje koffie kost momenteel aan koffie € 0,08

Voor één kop koffie zijn ongeveer 50 bonen nodig, samen ongeveer 6,5gram.

Een kilogram groene bonen van een doorsnee kwaliteit kost bij inkoop ongeveer € 1,16 (US$ 1,00 ) en de koffiepatronen van bijvoorbeeld Nespresso kosten € 53,36 (US$ 46 ) per kg en de Senseo builtjes van Douwe Egberts (Sara Lee) met ieder 7,2g koffie kosten € 16,00 per kg. Hier zitten zo te zien redelijk comfortabele marges tussen voor de koffieverwerkende industrie.

Uitgaande dat u 5 koppen koffie per dag drinkt, wat toch geen uitzondering is, kunnen we uitgaan dat er 5 x 6,5g = 32,5g koffiebonen voor worden gebruikt. Hierin zit 2,6 tot 4,9 gram vet. Op jaarbasis verwerkt u zo ruim 1,5 Kg koffievet. Vooral wanneer we ‘verkeerd’ gezette koffie drinken, zonder papieren filters waarbij dan veel vet meekomt.

Door juist aan dergelijke onbekende fenomenen aandacht te besteden kan men ongemerkt het te hoge cholesterolgehalte in het bloed omlaag brengen zonder dat de zeer dure Pro-activ margarine in huis gehaald wordt. In een andere column zullen we uitgebreid aandacht besteden aan het fenomeen van cholesterol verlaging via de voeding.