In de gezellige tijd die begint met 5 december weet iedereen maar al te goed dat chocolade een goede begeleider van de feestelijke sfeer is. Dat er bijzonder veel van geconsumeerd wordt, ontdekken we wel na onze winterslaap. De halve garderobe kan dan vervangen worden wegens ‘buitensporige krimp’ zullen we maar zeggen.
Chocolade is weer een oer hollandse uitvinding. De Atzteken hadden wel de opwekkende eigenschappen van de bonen ontdekt en verder wisten ze dat er een lekkere smaak ontwikkelde als ze in het vuur hadden gelegen. Hun product was nauwelijks lekker te noemen. Het chocoladeproduct smaakte erg zuur en bitter. Niet te eten gewoon.
Het is de Haarlemmer Casparus van Houten die zo rond 1800 in zijn Amsterdamse chocoladefabriek een procédé bedacht om de nare zure smaak van de chocolade weg te krijgen. Hij voegde er gewoon Potas aan de ongebrande bonen toe. Met andere woorden kalium carbonaat. Een zout dat het meest aan zeep doet denken. Dit proces is zo succesvol geworden dat de hele wereld het heeft nageaapt. Men noemt het ook ‘Dutching’ of ‘the Dutch process’. Leuk hè, dat wij weer eens een wereldberoemde uitvinding op de markt hebben gezet. De grootste cacaoverwerkers zitten nog steeds in Nederland en allemaal in de Zaanstreek geconcentreerd. Daar wordt de basisgrondstof geproduceerd die over de hele wereld geëxporteerd wordt. We praten over de cacaomassa. Dit is de gebrande en gemalen kern van de cacaoboon. De industrie verwerkt dit dan verder tot cacaopoeder en cacaoboter en de chocolade industrie maakt er de consumentenproducten van. Om een chocoladereep te kunnen maken dan voegt de industrie een stevige hoeveelheid suiker aan toe. Soms gaat er vanille in, vooral bij witte chocolade is dit het geval. Geharde en goedkope plantaardige vetten kunnen eraan toegevoegd worden om de kostprijs of beter gezegd de winstmarges een beetje een meer prettiger karakter te geven.
Wat maakt chocolade nou zo aantrekkelijk? Het is een bekend fenomeen dat chocolade soms heftige allergische reacties kan veroorzaken. Aan de andere kant kan chocolade sterk inwerken op de gemoedstoestand van de gebruiker. Men wordt een beetje optimistischer van. Verder werkt cacao over het algemeen opwekkend. Chocolade wordt ook wel ‘Good mood’-food genoemd.
Welke stoffen voor het optimisme verantwoordelijk zijn is niet helemaal bekend. Er zijn studies die erop wijzen dat de drugsachtige stoffen die in chocolade zitten een rol spelen bij het algemene gevoel van welbehagen kan veroorzaken. We praten dan over de anandamines die de hersenen op dezelfde wijze behandelen als cannabis. De methylxantines zoals cafeïne en theobromine zijn de opwekkers van chocola. Een andere leuke stof die in chocolade voorkomt is fenylethylamide met een vergelijkbare werking als amfetamines. Opvallend is het relatief hoge gehalte aan magnesium in cacao. Personen met een tekort aan magnesium zijn vaak lusteloos.
Verder zitten er in chocolade zitten maar liefst 600 smaakstoffen. Genoeg keus zeg ik dan maar.
Militairen weten ook dat chocolade als rantsoen gebruikt wordt. De energiewaarde is ook bijzonder hoog. Militairen weten er de opwekkende en motiverende werking goed te waarderen. Zo blijft de gevechtskracht goed op peil.
U ziet, chocolade is een lekkernij met een heel bijzondere lading. Het stemt de mens vaak vrolijk en draagt tegelijkertijd bij aan een optimale en waakzame verdediging van ons Vaderland.!