Het vermelden van de houdbaarheid op verpakte voedingsmiddelen heeft uiteraard tot doel om de consument te beschermen tegen mogelijke ongemakken die het nuttigen van bedorven voedsel soms met zich mee kan brengen. Juridisch gezien is de houdbaarheidsdatum de termijn waar de producent verantwoordelijk is voor de kwaliteit en de voedselveiligheid van zijn product. Zodra de datum verstreken is dan is de producent niet meer verantwoordelijk maar diegene die het al of niet te koop aanbiedt.
We moeten wel duidelijk onderscheid maken tussen bederfelijke waar en minder bederfelijke waar. De houdbaarheidsdatum van vlees, kip en zuivel heeft in de meeste gevallen een uiterst praktische functie. Deze producten kunnen bij het verstrijken van de houdbaarheidsdatum uitgesproken gevaarlijk worden. Ik moet er niet aan denken om groen gekleurde kipfilets in de pan te leggen. U rent dat gillend de keuken uit, zo erg kan dat stinken!
Bedorven zuivelproducten kunnen ook soms lelijk uitpakken voor uw gezondheid. Voor met name deze producten zijn enkele zeer belangrijke wettelijke regels opgesteld. Zo mogen zuivelproducten na het verstrijken van de ‘Tenminste Houdbaar Tot’ datum niet meer te koop worden aangeboden. Hetzelfde geldt voor vleesproducten en producten waarin eieren verwerkt zijn. Nog scherper is de wetgeving rond het verse eitje. Die mogen een week voor het verstrijken van de ‘Tenminste Houdbaar Tot’ datum niet meer verkocht worden. Met dergelijke overschrijdingen van houdbaarheidsdata worden zeer veel fouten gemaakt bij de detailhandel. Tja, weet die schappenvuller veel, het product ziet er best mooi uit denkt hij terwijl hij de dozen met oude eieren spiegelt. Spiegelen ofwel ‘facen’ is een vakterm voor het mooi te koop aanbieden van het product. Met andere woorden, de producten vooraan het schap leggen. Zo verkoopt men meer door de koopprikkel van de argeloze consument te stimuleren.
Er zit ook een commercieel interessant aspect aan de houdbaarheidsdata. Omzetverhoging! Groentenconserven in blik en glas bijvoorbeeld zijn vele tientallen jaren houdbaar. Conserven bederven nooit, zij zijn immers steriel gemaakt. Zolang het blik niet gaat roesten of beschadigd raakt dan kunnen glas en blikconserven eeuwig mee. Het enige dat verandert is de voedingswaarde. De vitamines zijn wel na vijf jaar vrijwel geheel verdwenen en er zal geleidelijk aan een totale bruinkleuring optreden als gevolg van de reactie tussen aminozuren en reducerende suikers. Het levert nog wel de calorische voedingswaarde op en het voedingsmiddel is in veel gevallen volledig veilig. De producent zet een houdbaarheidstermijn op de verpakking van zo’n twee jaar. Er zijn genoeg consumenten die blikken die over datum zijn weggooien. Zonde! Voor de producent is het wel kassa!
Mag men de THT code zomaar veranderen? Ja dat mag, mits er de nodige waarborgen tegenover gesteld worden. Voor vlees, zuivel en eieren is het uitermate onverstandig om dit te doen. Het is dan een vorm van Russisch roulette voor de detaillist. Voor deze producten die eiwitten bevatten van dierlijke oorsprong gelden zeer strikte warenwettelijke bepalingen. Het staat overigens redelijk slordig als de THT datum opnieuw gestickerd is. Het roept zeer veel vragen op bij de consument. Overigens mag men niet de letters THT gebruiken. De verpakker dient dit voluit te vermelden. THT wordt: ‘Tenminste Houdbaar Tot’. Dit staat omschreven in de Wet Etikettering Levensmiddelen. Deze fout wordt zeer vaak gemaakt.
Voor koekjes bijvoorbeeld is er niets aan de hand als hun levensduur verlengd wordt. Het mag duidelijk zijn dat de kwaliteit nog goed moet zijn. De detaillist moet kunnen aantonen dat hij onderzoek naar deze kwaliteit heeft gedaan en zijn bevindingen ook vastleggen. Hij kan ook een paar pakjes voor onderzoek naar een erkend laboratorium brengen. Deze kosten zullen zijn beoogde winstmarge sterk onder druk zetten. Daarom gebeurt dit laatste niet vaak.
Hij kan ook een deskundige raadplegen. (Ahum…)
Zo kan op een deskundige wijze mijn koektrommel weer aangevuld worden!