Dokter Fop, in het dagelijks leven Henk Hospers genaamd, was in mijn studietijd één van de weinigen die er genoegen in had om met mij technologiepraktikum te doen. Samen maakten we van de studienood een deugd door zoveel mogelijk plezier te maken over allerlei zaken. Of het nu tijdens de les was, in de studenten sociëteit of tijdens het praktikum. Overal zagen we de humor ergens wel van in.

Op de Rijks Hogere School voor Levensmiddelentechnologie in Bolsward kregen de studenten praktikum waarbij zij zichzelf moesten leren hoe op een verantwoorde manier lekkere producten gemaakt konden worden. De meeste studenten bereidden het praktikum voor en gingen met strakke gezichten in de weer om weer het meest brave jongetje van de klas te zijn.

Praktikum beschouwden Fop en ik als een aangename afwisseling van de saaie lessen. Het waren gewoon extra vrije dagen waarbij wij het risico liepen vuile handen te krijgen en ze uit de mouwen te moeten steken.

Deze ‘ongemakken’ namen we wel op de koop toe.

Dat wij veel moesten leren was een feit. Daarvoor zaten we immers op school. Over verantwoord produceren hadden we eens een boekje gelezen en van lekkere vleeswaren hadden wij wel eens een plaatje bij de slager gezien.

Zo kon het gebeuren dat wij tijdens het vleespraktikum onder de bezielende leiding van de onvervalste ‘vleeschleeraar’ Lippe Duursma voor de taak gesteld werden om een lekkere jachtworst te maken.

Over details van de receptuur zal ik u maar even niet vermoeien maar een essentieel ingrediënt is wel nitriet (E 250). Deze stof zorgt ervoor dat de worst na het kookproces een mooie roze kleur krijgt en dat schadelijke bacteriën zoals Escherichia coli en Clostridium Botulinum geen schijn van kans krijgen hun moordenaarswerk te doen.

Nitriet is een uiterst giftige stof en bij een overdosering kan de ongelukkige consument er acuut aan overlijden door zuurstofgebrek. En dan hebben we het niet eens over mogelijke nierschade en zo. Om veiligheidsredenen wordt nitriet in de vleeswarenindustrie nooit in pure vorm gebruikt maar in gemengde vorm met keukenzout. Naast toxische eigenschappen kan nitriet onder bepaalde omstandigheden ook explosies veroorzaken. Op onze school werd wèl nitriet in pure vorm gebruikt ter verhoging van het educatieve rendement zullen we maar zeggen…

Toen wij na een ochtend moeizaam gepruts tijdens het praktikum eindelijk het vlees zodanig voorbereid hadden dat het in de darm (de verpakking) gestopt kon worden, kwamen wij met een schok achter dat wij de nitriet een beetje vergeten waren. Tja, een essentieel  ingrediënt, dat wel, deze fout zou door de grijze kleur van de worst wel heel erg opvallen en een hoog cijfer konden we dan wel vergeten.

Ik besloot om snel het balkon af te lopen, waar we aan het werk waren om midden in de technologiehal vlug wat nitriet af te wegen. We hadden maar 1,5 gram nodig. Een mespuntje maar.  Beneden stond een weegschaal die redelijk nauwkeurig was. Dat had men ons verteld. Intussen zag ik de vleesleraar zich achter een pilaar verschuilen en ons beloeren. Hij rook onraad, hij voelde gewoon dat er weer eens iets mis was met het ‘echtpaar Fop’.

Met de stekende blik van de leraar in mijn rug voelde ik dat de tijd rijp was om een grap uit te halen. Ik pakte de pot keukenzout en goot een berg van ongeveer 100 gram op mijn handpalm die ik weer op het weegplateau legde. “He Fop!, is dit genoeg nitriet voor de worst?”, loeide ik naar boven met de gevulde hand omhoog gestoken. “Doe maar wat méér bij dan hebben we een mooie pittige worst met véél kleur!” brulde dokter Fop naar beneden. Toen de rest van het zoutvat maar over mijn hand heen gekiept en al morsend naar boven gelopen.

Intussen had Fop zelf die 1,5 gram nitriet aan het worstdeeg toegevoegd. We voelden gewoon dat iemand achter de pilaar een enorme hartverzakking kreeg en zich kennelijk het gevaar realiseerde van het gebruik van nitriet in pure vorm.

Nadat wij de worst netjes volgens praktikumvoorschrift hadden gekookt zijn wij naar de leraar Duursma gestapt voor de eindbeoordeling.

“Proeft u maar meneer, hij is lekker van smaak en vindt u de kleur niet erg mooi?” voegden wij eraan toe, in de hoop een hoog cijfer te krijgen. “Eh, jongens ik houd die worsten allemaal hier, ik moet even het recept op wat details controleren. Het is wel goed zo hoor. Jullie hebben allebei een voldoende gekregen”.

Wij hebben toen nog nooit zo snel een mooi cijfer voor het praktikum gekregen.

Veel lol gehad en toch een goed cijfer. En van die vieze vette grove jachtworst waren we meteen ook verlost. Die was vast niet te eten geweest!

Lang leve het vleespraktikum van Duursma!