Onlangs vertrouwde een supermarkt manager mij toe dat hij in Zaandam een soort studiedag heeft mee mogen maken, samen met vele andere collega’s uit het land. ‘ Ze hebben precies uitgelegd gekregen dat het vlees in de Filet Americain afkomstig is van de beste koeien uit Afrika’, vervolgde hij. ‘ Ze vertelden ons dat je werkelijk van de vloer kon eten in de slachterij, zo schoon was het daar’…‘ Tja die mevrouw die ons toesprak was beslist niet op haar mondje gevallen’ voegde hij eraan toe…

Wat een verhalen weer over onze grootgrutter uit Zaandam!

Tijd voor een paar kanttekeningen: Begin oktober 2004 is de Filet Americain in Nederland weer eens in opspraak gekomen wegens ondergewicht en slordige ingrediëntendeclaraties. Er was geen sprake van een bacteriologisch risico. Iets wat met Filet Americain erg voor de hand ligt. Dit product is best wel veilig te noemen mits er veel aandacht besteed wordt aan de grondstoffen en de bereiding. Het is een rauw vleesproduct dat in feite geconserveerd wordt door de mayonaise en een paar ander hulpstoffen die erin verwerkt worden.

Enkele weken later is in het televisieprogramma ‘ Keuringsdienst van Waarde’ het verschijnsel Afrikaans vlees in de gehakt van AH aan de orde geweest.  Uit Botswana en Namibië namelijk en nota bene via een Engels vrieshuis.

Hier maakt men weer handig gebruik van de mazen van de Warenwetgeving. Voor alle vleesdelen die u in de vitrine van de slager ziet liggen moet het land van herkomst af te lezen zijn. In de winkel dienen ook lijsten te hangen waar deze beesten vetgemest zijn en geslacht etc. Best een goede zaak, wel veel extra werk voor de vleesgrossier en slager maar het streven naar duidelijkheid is loffelijk. Er is één uitzondering. U raadt het al, dat is het ouderwetse gehakt. Omdat het een samengesteld product is, met andere woorden een mengsel van allerlei soorten vlees van diverse leveranciers, gelden voor dit product niet deze bijzondere herkomstbepalingen.

Wellicht voelde AH te Z zich genoodzaakt om bij voorbaat het kwade geweten te sussen door kwaliteitsbijeenkomsten te organiseren voor hun supermarktmanagers.

Albert Heijn overtreedt hiermee niet de wet door de herkomst van het Afrikaanse vlees te verzwijgen, net zo min als toen zij ontdooide Chinese diepvrieskonijnen in november 2002 als vers vlees verkochten. Nergens staat in de wet dat dat verboden is. Naar mijn mening dient de vleeswetgeving op deze twee zaken zeer snel aangepast te worden. Het is gewoon oneerlijk en de klant voelt zich geschoffeerd.

Afro vlees veilig? Natuurlijk niet!

Terug naar Namibië en Botswana. Ik geloof best dat het slachthuis en de daarbijbehorende verwerkingsafdeling door een ringetje te halen waren. Het bezoek van de medewerkers van Albert Heijn is uiteraard tevoren aangekondigd en de regering of de overkoepelende organisatie van de vleesbranche heeft alles keurig voor de delegatie geregeld zoals transport en overnachtingen en hiermee alles kunnen regisseren. Men heeft rustig enkele dagen de tijd gehad om de hele show tot in de puntjes voor te bereiden. Ik heb dit met eigen ogen meermalen mogen meemaken in China bijvoorbeeld, als er een buitenlandse delegatie langskwam. De buitenlandse bezoekers krijgen gewoon een Potemkin show voorgeschoteld en worden belazerd waar ze bijstaan.

Beter is het om een onaangekondigde inspectie uit te voeren door iemand die echt onafhankelijk is, zijn eigen reisschema maakt, eigen reis en hotel boekt en zelf zijn huurauto bestuurt. Zo komt men achter de waarheid en die is altijd iets anders dan de zorgvuldig geregisseerde ‘staats shows’. Een dergelijk onafhankelijk inspectie is altijd de beste oplossing. Hm, ik weet wel iemand die dergelijke beerputten kan opengooien …

Het kan gewoon niet anders zijn dan dat de consument door dergelijk buitenlandse voedselavonturen een groter voedselveiligheidsrisico loopt. De buitenlandse bedrijven zetten net zo goed redelijk ongeschoold personeel in als de verwerkers in Nederland. Wat is dan het verschil in risico? Zult u zich afvragen. In Nederland zijn de controles enige malen strenger dan in het buitenland, ja zelfs vergeleken met Europa zijn wij het beste jongetje uit de klas. In de Nederlandse vleesbranche kent men iets meer opleidingen voor het personeel dan er voor hun Afrikaanse collega’s beschikbaar zijn. In Afrika moet men zich nog meer inspanningen getroosten om de personeelsrisico’s in de hand te kunnen houden. Wat dacht u van infectieziekten die nu eenmaal vaker voorkomen bij de autochtone Afrikaan dan een West Europeaan? Er zal wel een Warenwet-achtig iets bestaan en dan maar hopen dat alles veterinair gecontroleerd wordt in Nederland. Dat het Afrikaanse vlees via een Engels vrieshuis naar Nederland komt stelt mij niet bijzonder gerust. Degelijke ‘vakbondsforten’ zijn zelden een voorbeeld van veilig omgaan met voedingsmiddelen, om het nu maar eens zeer voorzichtig uit te drukken. Het blijven altijd goedbedoelde steekproeven die door de Nederlandse Voedsel en Waren autoriteit uitgevoerd worden.

Gehakt blijft een riskant product.

Dit komt doordat het een luchtig en gemalen product is. De luchtigheid zorgt ervoor dat de aërobe bacteriën zich door het hele product heen sterk kunnen ontwikkelen dan wanneer ze alleen op het vleesoppervlak zitten. Het maalproces zorgt er voor dat de bacterienesten efficiënt verdeeld (uitgesmeerd) worden door het hele product.

We moeten het niet nog riskanter maken dan het al is, de kat niet op het spek binden ofwel Albert Heijn niet met de voedselveiligheid van zijn consument te laten sollen.

Hiervoor krijgt U of  AH te in Zaandam vroeg of laat de rekening gepresenteerd, dat verzeker ik u.