Regelmatig verschijnen er berichtjes in de krant dat een of ander cruiseschip een de wal blijft liggen omdat er een massale uitbraak heeft plaatsgevonden van een virus. Passagiers moeten van boord gehaald worden sommigen opgenomen, anderen breken de vakantie gewoon af. Het schip wordt geheel gedesinfecteerd en hopla, alle opvarenden kunnen weer mee. Op naar de volgende uitbraak.
Een paar zaken vallen mij op. Het gebeurt aan boord van schepen met een Amerikaans management waar dergelijke massale voedselvergiftigingen plaatsvinden. Vrijwel alle schepen hebben ook nog een niet Amerikaanse bemanning die ellendig weinig verstand heeft van hygiëne, laat staan van voedselveiligheid.
Hoe komt het dat virussen zoveel vrij spel hebben op schepen?
Drie factoren maken deel van deze rampenformule.
q De besmettelijkheid van een virus
q Ondeskundige bemanning
q De Amerikaanse manier van aanpak van dergelijke problemen
De besmettelijkheid van virussen
Het is een feit dat virussen zich razendsnel kunnen verspreiden. Een virus gebruikt een bacteriecel om zichzelf te vermenigvuldigen. Een bacterie kan zich binnen 10 tot 20 minuten vermenigvuldigen en levert al genoeg ongemak bij voedselvergiftigings gevallen. De groeisnelheid levert vaak genoeg problemen voor de consument.
Bij een virus is het een stukje erger. Een viruscel infecteert een bacteriecel die geheel opgeofferd wordt om zo’n 200 tot 500 nieuwe virussen te produceren. In de tijd dat een bacterie slechts voor twee nakomelingen zorgt, levert een virus maar liefst een paar honderd keer meer. Dit verklaart het explosieve gedrag van virusinfecties. Omdat een virus zich zo razendsnel kan voortplanten kan het zich ook zeer snel resistent maken tegen het een of ander reinigingsmiddel. Wij mensen doen er wat langer over om resistent te worden tegen een of ander van buiten komend onheil. Onze levenscyclus is vaak ruim 70 jaar.
Een bijkomend probleem met virussen is dat zij snel 10 maal kleiner zijn dan een bacterie. 1/10.000e millimeter groot. Daarom kunnen virussen gemakkelijk door de lucht zweven wanneer zij aan stof gehecht zijn. Wanneer er sprake is van een gesloten en vaak rammelend luchtcirculatie systeem dan kunt u zich voorstellen dat virusinfecties uitermate efficiënt verspreid kunnen worden op schepen of gebouwen met een goedkoop luchtverversingssysteem.
De virussen die voor deze ellende zorgen worden de Nora visussen genoemd. Deze virussen maken de ongelukkige opvarende niet alleen doodziek met koorts erbij maar veroorzaken een ander ongemak. Namelijk het ‘projectielbraken.’ Op nog onverklaarbare redenen werken de gifstoffen van dit virus zeer heftig op de slokdarm en maag peristaltiek. Dit heeft als gevolg dat er plotseling zeer veel gebraakt wordt. De patiënt krijgt niet eens de kans om een servet te pakken. Zo snel gaat dat. Dat hebben we gezien toen president G.W. Bush hier last van had tijdens een Japans staatsbezoek in 2004.
De ondeskundige bemanning
De tweede rampenfactor vormt de bemanning. Iedereen weet dat de bemanningen van alle luxe cruise schepen veelal geïmporteerd zijn. Deze zijn vaak afkomstig uit landen waar men het niet zo erg nauw neemt met voedselveiligheid. Men doet in principe op het werk wat men thuis ook gewend is. Op zich is dit een goed uitgangspunt maar niet wanneer ondeskundigen met uw toetje aan het slepen zijn. Het is immers de reder die deze mensen tegen belachelijk lage tarieven inhuurt en allerlei ‘gevaarlijk werk laten doen. Totdat de bom barst. Dan worden de Filippijnse gastarbeiders naar huis gestuurd als onderdeel van een krachtige maatregel die door de reder wordt doorgevoerd. Maar via de achterdeur worden weer Bangladeshi’s aangenomen. Dweilen met de kraan open heet dit.
Al die buitenlanders aan boord die de klanten bedienen dragen wel sterk bij aan het vakantiegevoel maar levert keihard een risico op van een of andere exotische ziekte.
The American dream of food safety
De derde factor is de Amerikaanse manier van werken met voedsel. Big is beautiful and beautiful is big is een gezegde die maar al te vaak in de praktijk te zien is. De productiehoeveelheden zijn groter, de auto’s en zelfs de vrouwen… Ahum…
Hoge productie gaat zelden gepaard met een hoge kwaliteit. Dat is een wetmatigheid die maar al te vaak voorkomt bij productiebedrijven. Verder zijn de Amerikanen meesters in het opstellen van procedures, handboeken, veiligheidssystemen die dusdanig overcompleet zijn dat niemand zichzelf gelooft etc.
Voor dergelijke overdreven maatregelen is een zeer eenvoudige verklaring te geven. Als er veel fouten gemaakt worden is een zwaar systeem nodig om de risico’s een beetje te beperken. Met andere woorden, hoe slordiger uw organisatie, hoe meer inspanning u moet doen om tot een goed eindresultaat te komen. Een Amerikaan werkt vaak snel, slordig en oppervlakkig. De Japanners daarentegen werken in onze (Europese) ogen overdreven pietluttig en precies. Dit heeft wel zijn vruchten afgeworpen. Kijk maar naar de legendarische betrouwbaarheid van Japanse auto’s.
Terug naar de Amerikaanse manier van aanpak van voedselveiligheid. Veel mensen zijn met de procedurele zaken bezig en er wordt bitter weinig praktisch nagedacht over waar men mee bezig is. Zo zal men de bedrijfsruimte zoals de keuken op een drastische manier ontsmetten maar het opberghok waar de schoonmaak materialen opgeslagen worden, niet. Tja staat even niet op de lijst etc.
Het is te vergelijken met het runnen van een vleesfabriek met uitzendkrachten. Uit onwetendheid worden de meest vreselijke dingen met uw voedsel uitgehaald. Het is gewoon een kwestie van tijd voordat er een calamiteit ontstaat.
Een schip op het strand is een baken in zee
U ziet de rampen op zee vormen een baken op het land voor wat betreft de voedselveiligheid. We kunnen erop wachten dat er weer een cruise uitbraak plaats gaat vinden.
Tja, toch maar weer Hollanders aannemen heet dat dan.
Veel vaarplezier toegewenst, en eeh, kies een Hollandse reder uit.