Bij mij in de keuken staat al een paar jaar zo’n vreemdsoortig apparaat die het meeste weg heeft van een groot uitgevallen kaars die te lang in de zon heeft gestaan. Het apparaat dat sissend en gorgelend een lekker kopje koffie in het kopje pruttelt.

Als technoloog bekijk ik het apparaat door een iets andere bril dan de doorsnee consument. In feite voert dit apparaat een warm extractieproces uit van de aromatische en vooral polyfenolische verbindingen van de gemalen koffie die in de pad verstopt zit.

 

Iets over de koffie kwaliteit.

Er is koffie en er is iets als de rest.

In het Senseo wereldje zijn er pakweg drie partijen die de Nederlandse markt voorzien van de koffiepads.

Douwe Egbert, de co-uitvinder van het Senseo orgel.

Albert Heijn onze grootgrutter uit Zaandam.

De Drie Mollen uit Bolsward die vooral de private labelkoffie produceert.

Alledrie eten ze gretig uit de kapitaalkrachtige Senseo gebruikers ruif.

De kwaliteit van de geleverde koffie kan sterk verschillen. Prijs is hier wel een belangrijke leidraad. Feit is wel dat Douwe Egberts geleidelijk aan minder koffie in de pad heeft gedaan. In plaats van 7,0 gram is het nu 6,8 gram per pad geworden. Toch wel een beetje nep.  Meer kan ik niet zeggen want ik moet voorzichtig omgaan met mijn klanten…

 

De technologie van de Senseo

In het apparaat zit een groot vermogen elektrische boiler die ervoor zorgt dat binnen één minuut het water opgewarmd is. Meer tijd gunnen we ons niet tijdens het ontbijt. Alles moet zo razendsnel gaan vandaag de dag! De plaatsing van de pad is een secuur werkje. De flap eromheen moet goed op de rand van de padhouder rusten anders kan er water langs stromen met een zeer slappe bak tot gevolg. We zien dat er enkele uitstroomopeningen zijn in het dekseldeel. Zien er redelijk groot uit. Komen we straks op terug. Ook zien wij een klein lipje. Die is bedoeld om te voorkomen dat de filterpad aan de doseerkop blijft plakken en u dit mogelijk over het hoofd ziet wanneer u de volgende pad in de houder propt. Er is echt geen plaats voor een extra pad. Het deksel wil dan niet eens sluiten.

Het water wordt tot ruim 85 graden opgewarmd en dan na het sluiten van het deksel kan er op de knop gedrukt worden. Een of twee kopjes valt er te kiezen. Hier zit een van de kneepjes. De boiler warmt pas op wanneer er niet gepompt wordt, waarschijnlijk uit veiligheidsoverwegingen. Wanneer twee kopjes achtereen getapt worden dan daalt de watertemperatuur aanzienlijk. Van 85 naar 65 graden.

Wanneer er maar één kopje getapt wordt dan krijgt het water de tijd om tussendoor weer op te warmen. Dit komt het extractierendement ten goede. Die is min of meer lineair aan de temperatuur. Verder zorgt de kleine rustpauze ervoor dat het water wat beter in de gemalen koffie kan inweken en zo bij de tweede spoelbeurt de langzaam opgeloste stoffen er ook uit kan halen.

Als wij toch de kopjes in twee keer vullen dan is het ook aan te raden om het deksel even te openen, nadat het water weer opgewarmd is, dan is de druk er vanaf, en het filter 20 graden te draaien. Zo worden de uitstroomopeningen beter benut naar mijn idee.

Het resultaat is dat u een veel sterker kopje koffie krijgt met meer geur en kleur!

 

De lekkerste koffie zit onderin

Omdat de stroom koffie dermate zwak is sijpelt het soortelijk zwaardere deel met daarin dee meeste opgeloste stoffen dus smaak als eerste door het filter en blijft onderin het kopje zitten.

Het is niet de bedoeling dat u na het zetten even krachtig met een lepeltje gaat roeren. Zo gaat het unieke ‘cremalaagje’ verloren en dat is ook niet de bedoeling. Dus eerst maar hppen in het schuim en een waterig aftreksel, voordat de iets minder slappe koffie vanzelf naar boven komt.

 

Het beroemde ‘crema laagje’ is een geniale uitvinding. Dit wordt veroorzaakt door de kleine doorstroom opening van de padhouder. Als gevolg van de druk spuit er een klein straaltje koffie uit die ervoor zorgt dat er veel luchtinslag plaatsvindt en daardoor schuim.

Het schuimlaagje werkt als een goed isolator.

Een groot nadeel van het schuimlaagje is dat de gezette koffie zeer rustig in het kopje stroomt. Het is een laminaire stroming als het ware. Hierdoor blijft het meest sterke koffie dat een hoger soortelijk gewicht heeft vanwege het hogere gehalte aan opgeloste stoffen onderin het kopje. Roeren is de oplossing maar dan gaat het maagdelijke crema laagje naar de haaien.

 

Het gezondheidsaspect van de Senseo

Over de hoeveelheid koper dat vrijkomt als gevolg van het elektrisch opwarmingsproces in de boiler kan ik weinig zeggen. Het zal ongetwijfeld invloed hebben op de smaak. Het voordeel van de echte koffiepads is dat ze papier bevatten. Hierdoor worden de redelijk schadelijk koffievetten opgevangen. In gemalen koffie zit toch vlot 12% vet dat gelukkig er niet allemaal uitgaat. Melitta heeft een alternatieve koffiepad op de markt gebracht die de consument zelf kan vullen. Alles is van kunststof gemaakt met als gevolg dat het vet er wel doorheen gaat in uw kopje. Minder leuk dus.

 

Het nadeel van dit cremalaagje

Doordat de koffie zeer beheerst in het kopje stroomt zal er geen menging meer optreden. De eerste koffie die eruit loopt bevat de meeste opgeloste stoffen zoals koolhydraten etc. Deze vloeistof is zwaarder dan de rest dat uit het apparaat komt en blijft onderin het kopje zitten. Eigenlijk zou de koffiedrinker moeten roeren, maar dan is het mooie cremalaagje weg.

 

Kom, ik ga nu een bakkie doen en de inmiddels verzadigde Senseo branche uit het diepe dal trekken.

 

Geniet er maar van, dan doe ik het ook.