Uit onderzoek is gebleken dat de Nederlandse consument zeer veel vertrouwen heeft in onze eigen Keuringsdienst van Waren, tegenwoordig Voedsel en Waren Autoriteit genoemd. De VWA verdient dit vertrouwen volkomen terecht. Er lopen veel zeer deskundige controleurs rond in het werkveld en de laboratoria van de VWA zijn een toonbeeld van degelijkheid. Komen er nu geen gevaarlijke voedingsmiddelen op de markt? Alles wordt toch gecontroleerd voordat het in de winkel komt?

 

Wat zijn de risico’s in onze voedselketen?

Het mag duidelijk zijn dat niet elk product gecontroleerd is dat bij de consument op tafel eindigt. Dat is niet erg handig en gewoonweg niet uitvoerbaar.

Tegenwoordig hanteren de bedrijven het principe van kwaliteitszorg. Deze methodiek is erop gebaseerd dat zoveel mogelijk zaken vooraf gecontroleerd zijn zodat controle achteraf (wat vroeger zo gewoon was) allen steekproefsgewijs noodzakelijk is.

 

Voedselveiligheidssystemen binnen de industrie

Iedere producent is wettelijk verplicht een goed functionerend voedselveiligheidssysteem te hanteren dat gebaseerd is op de principes van HACCP. Dit is zo’n beetje een minimumeis die te vinden is in de voedingsmiddelenindustrie. Daarnaast zijn er aanvullende eisen die bepaalde groepen afnemers kunnen stellen. Dit zijn de beruchte BRC en IFS normen. De afkortingen staan voor ‘British Retail Consortium en International Food Standards die voor respectievelijk de Engelse en Duitse en Franse markt gehanteerd worden.

Sinds twee jaar is het mogelijk om volgens de ISO 22.00 norm een voedselveiligheidssysteem op de zetten. In het kort komt een dergelijk voedselveiligheidssysteem hierop neer dat het bedrijf zelf de gevaren binnen het productieproces beoordeelt en daar maatregelen tegen neemt. In feite komt het op neer dat zoveel mogelijk vooraf gecontroleerd wordt en dat de betrouwbaarheid van de metingen ook geborgd wordt. De aanvullende eisen en die zoals weergegeven in ISO 22.000 zijn veel breder. Zo wordt de traceerbaarheid van alle grondstofstromen helder in beeld gebracht. Verder worden er eisen gesteld aan de wijze van scholing van het personeel. Ook het toegangsbeleid van vreemden en zelfs werknemers binnen het bedrijf wordt geregeld. Gekscherend wordt wel eens gezegd dat ISO 22.000 de kleur van de sokken bepaalt die de werknemer dragen moet.

 

Waar zijn de serieuze voedingsmiddelenproducenten?

Over het algemeen kan gesteld worden dat de multinationals de zaken goed voor elkaar hebben. Vooral als de productiebedrijven in het Westen zijn gevestigd.

In meer ongeciviliseerde landen, ook die binnen de EU loopt men toch extra risico. Het mag duidelijk zijn dat het beschikbare personeel in Roemenië iets minder scholing en hygiënebesef heeft dan een doorsnee Nederlander.

De risico’s die er zijn kan men vaak vinden in kleine particuliere bedrijven en vooral in Zuidelijke en Oost Europese landen.

Oei, ik moet nu oppassen wat ik zeg.

Overal komen knoeiers voor. Het is alleen de vraag waar de meeste voorkomen en wat de strengheid van de lokale autoriteiten is. In België bijvoorbeeld hebben de keuringsdiensten 10% van het personeelsaantal dan wat in Nederland voor hetzelfde werk rondloopt. Nederland is Warenwettelijk gezien het beste jongetje van de klas.

 

De producenten van primaire producten, zoals aardappelen groenten en fruit hebben ook een verantwoordelijkheid. Een Griekse druiventeler kan misschien niet eens lezen en schrijven en terwijl een Hollandse boer toch minimaal een MBO of HBO opleiding nodig heeft om rendabel te kunnen werken. Toch wel handig als je geschoold bent, vooral wanneer de doseringsvoorschriften van de bestrijdingsmiddelen begrijpend gelezen moeten worden..

Hierdoor kan het voorkomen dat overgedoseerde Griekse druiven binnen de EU geconsumeerd worden. De keuringsinstantie kan het product pas in de winkel bemonsteren en na 4 dagen jammerlijk constateren dat de druiven helemaal niet verkocht hadden mogen worden.

 

EU: Vrijheid van verkeer van goederen

Dit is een van de belangrijkste pijlers van de EU. Dit brengt wel twee erg vervelende risico’s met zich mee.

1. De prutsende EU-boer kan ongehinderd zijn gang gaan tot in het supermarktschap.

2. Zodra ergens in Europa producten aan land gebracht zijn en door de douane zijn ingeklaard dan kan dit product binnen 48 uur overal in de EU aanwezig zijn. Probeer dat maar eens te traceren.

Er zijn altijd wel havens te vinden waar vrij weinig controles zijn. Hierbij moet u niet denken aan de haven van Napels dat wellicht meer onder controle staat van de Maffia maar veel dichter bij huis is ook een soort vrijhaven.

Antwerpen! Nog geen twee uur rijden van Rotterdam en er lopen veel minder controleurs van de FAVV (Federaal Voedsel Agentschap) rond dan in Rotterdam waar het exportteam met ruim 25 personen permanent in de Rotterdamse haven afstruinen

 

Hoe veilig is ons voedsel dan?

Ondanks de beschreven grote risico’s kunnen best de Nederlandse consument gerust stellen. Dankzij de alertheid van de Nederlandse VWA en hun Rapid Alert systeem waar misstanden die geconstateerd worden binnen de EU direct over de collega VWA instanties van de lidstaten gerapporteerd worden.

 

Zo gek was de leus uit de crisistijd nog niet:

Koopt Hollandsche waar!

Onze voorouders liepen toen ver vooruit op gebied van voedselveiligheid.

Wij waren en zijn nog steeds het beste jongetje uit de voedselveiligheidsklas.

Nederland Hou zee!