Pangasius en de Moerdijk, vergelijkbare rampen.

“Het levert geen gevaar op voor de volksgezondheid” konden verontruste kijkers weer horen direct na de Moerdijkramp die op 5 januari 2011 uitbrak. Ruim twee weken eerder konden de kijkers van Kassa dezelfde doofpot achtige opmerking horen over de aangetoonde zeer hoge gehaltes aan illegale bestrijdingsmiddelen in de Pangasius prutvissen. “Och, meneer Velzeboer dat is hoogstwaarschijnlijk door het oppervlaktewater of regenwater een klein beetje in de vijver gespoeld.” Krijg ik tot mijn stomme verbazing te horen. Vrij vertaald heet dit: “U roept maar wat meneer Velzeklets. U heeft hier geen bal verstand van.”

Gevaarlijk hoekje van een pangasius vijver in Vietnam. Om ziektes die hierdoor kunnen ontstaan effectief te bestrijden zijn veel 'geneesmiddelen' nodig die volgens de nVWA door regenwater vanzelf de vijver in zullen spoelen. Zo zit dat.

Roet op de spruitjes niet ongezond

Een roetlaag op een spruitjesveld, misselijk geworden hulpverleners? “Och meneertje, dat waait vanzelf wel weer over en neemt u vanavond maar een lekkere douche dan bent u morgen weer de oude.” “Het is allemaal geen gevaar voor de volksgezondheid.” gaat het ambtelijk doofprut gereutel nog een tijdje verder.

Ik krijg de indruk dat onze overheid zich pas een beetje zorgen gaat maken als iemand in een zwembad onverdund landbouwgif zou springen.

De overheid wordt niet meer gehinderd door enige vakkennis

De Moerdijk ramp heeft helder aan het licht gebracht dat de overheid qua kennis en kunde geheel is uitgehold. Er lopen alleen maar na kwakende ambtenaren in rode busjes op de rampplek rond, lijkt wel. Ze zijn allemaal afhankelijk wat hun externe adviseurs hun in het oor fluisteren.

Alle deskundigen zijn allang wegbezuinigd. Dit is goed te merken omdat de diverse burgemeesters uit de rampregio alleen maar kunnen citeren. Als ze nou een boek van Shakespeare, Proust of wat bij betreft Kafka ter hand zouden nemen, komt er tenminste een fatsoenlijk citaat uit. Het effect van bezuinigingsdomheid slaat weer hard toe.

Hetzelfde gebeurt er met onze overheidsdiensten die moet waken voor onze voedselveiligheid. De nVWA dat staat voor nieuwe Voedsel en Warenautoriteit. Deftige delegaties naar de producerende landen worden erheen gestuurd waar men zich geheel laat onderwerpen aan het strenge bezoekprotocol. “Ja, wij hebben zo’n druk programma hè, dan moet je alles goed van tevoren plannen, Velzeprut.”

Het lijkt er een beetje op dat er een doofpot cultuur heerst bij de overheid. Dit is te verklaren, omdat de deskundigheid ingehuurd moet worden, er zullen meer gesprekken gevoerd moeten worden over uurtarieven, het goedkeuren van offertes en het proberen te snappen van analyseuitkomsten etc. Kortom alles wat een wetenschapper op school heeft geleerd wordt in een dure vorm doorgegeven aan een club die tevreden terugblikt naar de laatste bezuinigingsronde en verkiezingsprognoses. Althans dat is maar schijn.

Om de juiste hoeveelheid Carbendazim of Propionazool te kunnen doseren aan het vijverwater neem je een goede geijkte weegschaal...

Standpunt van de nVWA

Het wordt hoog tijd dat de nVWA hun nieuwe naam kracht bij zet door vernieuwend beleid naar de burger te presenteren en niet alleen een opgewarmd sausje over de bestaande organisatie heen kiepen.

Wat kan de nVWA verbeteren?

1. Meer deskundigheid van de werkvloer
Een veelgehoorde klacht is dat een controlerend ambtenaar van de nVWA zeer weinig benul heeft van de processen die in een beetje voedingsmiddelenbedrijf plaatsvinden. Als je wilt handhaven moet je wel deskundig zijn. Een agent van politie die geen rijbewijs heeft kan niet met droge ogen verkeersboetes uitdelen. Zo simpel zit dat in elkaar.

2. Maak werk van inspecties
Aangekondigde inspecties werken averechts. Sterker nog, men moet eens onaangekondigde inspecties uitvoeren bij grote exporteurs van levensmiddelen. Ik heb wel een lijstje klaar voor een paar reislustige ambtenaren. Maar de lokale voedsel en waren autoriteiten zullen dit nooit goed vinden. Hier begint het gedonder. Een gepoetste regeringsdelegatie zal nooit dat te zien krijgen wat ze moeten zien. Een Aziaat is per definitie creatief in camoufleren. De Vietnamese VWA de Nafiqad is hier uitstekend in geslaagd is mijn indruk.

3. Luister meer naar signalen uit de markt in plaats van deze te ontkennen
Dit is de valkuil van menig dictatuur. Door midden in het leven te staan, ook met de nieuwe media zoals facebook, twitter etc. kan men op een goede manier de vinger aan de pols houden en kan men pro actief werken in plaats van reactief. Met andere woorden, men staat opeens vóór het stoplicht in plaats van erachter.

4. Maak eens werk van een crisismanagement draaiboek.
Iedereen begrijpt best als een overheid moet zeggen dat ze het niet weten. Zeg dan meteen bij wanneer je het wel weet. Dit is een essentieel onderdeel van pagina 1 van ieder crisismanagementboek. Er zijn uitstekende draaiboeken voorhanden. Er ligt er zelfs eentje bij ons in de kast. Ahum.

“Het handboek voor een Velzecrisis”, heet dit geloof ik.

Wij zullen de doofprutcultuur rond de Pangasius blijven volgen. Onze vriezer is aardig klein aan het worden en het begint op kantoor aardig te stinken.