Met de zomervakantie in aantocht en wilde plannen om de Waddenzee te bevaren is een voorbereidend weekend op Urk altijd een verstandig idee. Daar kun je veel leren van al die zeevaste kerels die zwaaiend met hun tors over de havenkade spoken, de deskundige visverkopers en andere loslopend vissersvolk. Je kunt het zeewater bijna ruiken en alles wat je op het eiland ziet doet je denken aan mooie Noordzee vis.

Vis, zoutwater en humor is een ijzersterk Urker recept.

De nationale haringtest van de Urker vishal
Direct na het aanmeren snel inkopen gedaan om een AD te kopen want de nationale haringtest van Paul Hovius is iets waar ik een heel jaar naar uitkijk. Alle kranten weg! Zelfs Rick Koster van de Bruna mopperde dat hij maar 20 kranten extra had gekregen. Snel naar de ‘Urker Vishal’ om mijn rantsoen Omega 3 t/m 100 op te halen. Gerrit Bos verstaat zijn vak tenminste, hij bouwt mijn bestelling ‘Pangasius lekkerbek’ moeiteloos om naar een Urker variant met kabeljauw. Daar lagen de kranten hoog opgestapeld en onder lichte dwang moest ik plaats 47 van de test opzoeken. De haring van Gerrit werd afgekraakt! Wat een teleurstelling. Het blijkt alweer dat haring een natuurproduct is en dat de smaak zeer sterk kan verschillen.

Op iedere vis zit wel eens een vreemde schub, luidt een Urker gezegde. Haring kan onderling sterk van smaak verschillen. Dat maakt een Nationale Haring test tot een grote sensorische uitdaging.

De vraag is hoe representatief de haringtestbeoordelaar is voor de Nederlandse smaak voor haring door op de eerste verkoopdag al voortvarend de monsters te nemen. In hetzelfde artikel werden de successen beschreven die de supermarkten hebben met hun voorverpakte haring terwijl het oordeel over mijn eigen Jumbo haring ergens tussen de 90 en 100^e plaats geklasseerd werd. Als het product daadwerkelijk zo slecht is, waarom wordt het als een speer verkocht? Het antwoord is tweeledig, de consument heeft geen verstand van voedsel en het oordeel van de haringtester is 50% subjectief. Het commentaar van de ‘Urker vishal’ op het matige oordeel van het AD was ook treffend: Je moet de haring van een Urker nooit door een Rotterdammer laten beoordelen!

De filmopnames op de KW35
Uit zeer welingelichte bron hoorde ik dat er in het kader van een kunstproject dat gaat over de ontwikkelingen in de polders, filmopnames gemaakt werden. Filmdecor vormde een 30 jarige kotter, de KW35 die momenteel dienst doet als extra leslokaal van de visserijschool: Het Berecheja College. Er werd gefilmd met de authentieke zilver halide filmtechnologie dat sinds de opkomst van de digitale technologie zeer snel uit de mode is geraakt. Ik was aangenaam getroffen bij het zien van een echte Arriflex 16mm filmcamera, die geldt als de Hasselblad in de filmwereld. Afgaand op de onbestemde geluiden die uit de machinekamer opstegen verzeilde ik in een relnicht scene. Daar trof ik Klaas Jelle Koffeman gewapend met een vuile poetslap en dito overall. Mijn dag was meteen vergald. Ik moest zacht schreiend  toezien hoe een derde rangs acteur in onverstaanbaar Urks iets reutelde over ‘een ander verdienmodel zoeken’, terwijl hij de klepstoters van de vijfde cilinder terminaal de andere wereld in hielp. Na drie keer over de reling gehangen te hebben waren de opnames gelukkig voorbij en kon ik weer terugkeren naar de haven. Daar zou ik een echte visserman ontmoeten, die verstand van techniek heeft.

Deze machinist kijkt verbaasd wat hij zojuist uit de klepstoters heeft gesloopt. Of is hij de klepspeling fijnzinnig aan het afstellen? Ik zal in ieder geval één zeereis later met hem meegaan.

Splitsles op Urk
Schiemannen is een aardige bezigheid om de tijd te doden. Het hoort bij het onderhoud aan boord en als het lukt is het dankbaar werk. Zoals altijd was ik naarstig op zoek naar de kroonsteek als beginpunt van een eindsplits. Steeds weer ontstond een vormeloze knoop totdat mijn evenwicht ruw verstoord werd door Klaas De Boer die met redelijk veel geweld en misbaar aan boord kwam. ‘Dat doe je ook helemaal niet goed, prutser!’. ‘Dat moet je zo doen, kom hiero met dat touw!’ Mompelend onder een shaggie vandaan spreidde hij zijn hand die zo groot was dat er met gemak een hele ankertros mee kan opwikkelen. Vervolgens leidde Klaas de strengen tussen de vingers door in het juiste patroon. En en bij het tweede trekje was de kroonsteek klaar. Verbluft stelde ik mijn eigen onhandigheid vast en opende snel een blikje prik. Mijn specialiteit vanwege de raakvlakken met de voedingsmiddelentechnologie.

Over de visserij en sommige Urkers kan ik nog héél veel leren.