Ieder beroep kent zijn eigen geheimtaal. Vooral de visserij, daar heet een kabeljauw een gul en de marifoon opeens een spoetnik. Zo gebeurde het dat ik tijdens een vaarweek  een e-mail onder ogen kreeg dat op een schitterende manier het vakjargon tussen twee schippers weergeeft. Jacob Kramer van de GY57 stuurde op een woensdagmiddag een informatieve mail naar Jan de Boer van de PD147 (Beiden deel van de Ekofish Group) om informatie in te winnen of er nog een beetje gevangen werd en om wat bij te kletsen. Hieronder zal ik de letterlijke tekst weergeven met hier en daar een toelichting:

“Ga jan. Hoe is het bij jullie,waar hangen jullie uit,en vangt het nog wat.meeste riggers zijn als omgeschakeld,dus de contacten worden minder.”

Ga is goedenavond. Een rigger is een visser die met de twinrig vismethode vist. Voor diegene die het vergeten was, sla het boekje maar eens na van “Dansen op zee met Urkers, pag 18. De meeste twinriggers vissen op schol en kabeljauw in de Noordzee tot aan de Noorse wateren zo’n beetje. In oktober schakelen veel twinriggers om naar de fly shoot visserij ofwel de Snurrevaad en gaan dan veel zuidelijker vissen bij Normandië. Lees pagina 15 maar van hetzelfde boek.

Aan boord moet de vis meteen vakkundig bewerkt worden. Met strippen worden de darmen en galblaas van de schol verwijderd. Zo blijft de smaak beter behouden en proeft de consument 100% Noordzeevis dat op vakkundige wijze gevangen is. Albert Romkes lijkt zijn vak te verstaan.

“Wij zijn maandagmiddag beoosten het dambord gezet, nw ingevist boven de kolenboot en voor 600 kilo met 125 tarbot,nog een trek nw in bewesten puzzle hole voor 600kg mt 50 tar.”

Alle visgronden hebben eigen bijnamen die soms per schipper die ze bevaart in naam verschillen. Gemiddeld genomen is de Noordzee zo’n 35 meter diep. Er zijn plekken waar de diepte 60 meter is en de Doggersbank bijvoorbeeld is maar 16 meter diep. Dit wordt ook ‘het droge’ genoemd. Ik zou hier beslist niet willen proberen om hier te gaan staan. Het diepste punt van de Noordzee heet het duivels gat met een diepte van 260 meter. Dat ligt 150km ten Oost-Zuid-Oosten van Aberdeen. Schol wordt in kilo’s vermeld, of in kisten van 20kg. 600kg schol betekent dus 30 kisten. Het gaat bij de visser om de zwarte vissoorten, tarbot, tong, zeeduivel, tongschar en dergelijke. Die brengen een goede prijs op. Schol levert gemiddeld € 1,50 op terwijl tarbot snel € 8 per kg. De visser wordt dus warm van zwartvis. (Prijsnoteringen van week 44)

Puzzel hole is een visgrond waarvan niemand mij kan vertellen waar deze naam vandaan komt. Grappig is die zeker.

Zijn toen een uur of 4 nw ingestoomt met de nacht,en onder het geultje van piet er weer aangegaan.en dat is steeds 1200 kilo in de 3 uur en 3 kwart.liggen nu in het zw van het wrak van de 43. pos is 55.20 om 02.01.ligt albert ook bij jullie. Od 6 is van arremoede naar binnen.127 is vanmorgen deze kant uitgedraaid.

Stomen betekent dat er naar een visbestek toe gevaren wordt, zonder dat er gevist wordt. De kotter loopt dan snel 11 mijl/u in plaats van 3 mijl als er met de twinrig gevist wordt. De traditionele boomkorvisser loopt snel 7mijl/u om de snelle tong in het net te houden. Het geultje van Piet is een visbestek dat een paar schippers alleen weten en dat zo op de kaart hebben gezet. Alleen ingewijden weten wie Piet is of was. Wrakken worden door alle schippers akelig nauwkeurig in zelf in kaart gebracht en vallen daardoor onder het eigen bedrijfsgeheim. Vaak trekt de visser de netten stuk op zo’n onbekend wrak en dat houdt men liever voor zichzelf. Alle viskotters hebben een registratienummer. Er zijn ook boten bij die omwille van de visquoteringsregels onder Engelse of Schotse vlag varen. Men blijft vaak alleen het nummer noemen. De 127 is de GY127 van Kees van de Berg, ook een lid van de Ekofish Group.

jurrie ligt no in te werken bij de ja knikker langs,was 700 kilo.en louwe boer ligt n het diepe onder de gulle toren voor een 35 kisten.uk217 heeft er de nouwe zakken achtergepikt,en zou op het windmolenpark an aldus jurie van de 40.dat is alles wat ik weet. Mvg klaas/57

Jurrie is Jurie Romkes van de BCK40 die kennelijk 700kg per trek heft gevist. Dit is niet veel. Louwe de Boer is in dit geval zijn neef en niet zijn broer. Als er met een trek 1200kg omhoog wordt gevist wordt er gezongen aan boord. Dat zijn 60 kisten schol. € 1.800 voor ongeveer vier uur werken. Dan te bedenken dat een twinrigger snel 1.000 gasolie verstookt gedurende zo’n trek a € 0,70. De ‘nouwe zakken’ zullen wel netten zijn met een nauwere maaswijdte. Nadeel is dat er veel meer bijvangst omhoog gevist wordt en daar heeft de bemanning veel meer werk aan.

In het visruim wordt de vis meteen na de vangst in een viskist gedaan met onder en boven een laag scherf ijs. In iedere kist wordt ruim 20kg gedaan. Hier zien wij het visruim van de PD43 de Annegina dat een veelbelovende week had met ruim 20 ton vis.

De Nederlandse kustvisserij wordt in hoge mate gekenmerkt door hard werken en zeer korte maar vooral directe communicatielijnen naar elkaar toe.
De humor aan boord blijft altijd wel bestaan, net als de drang om steeds maar weer om klokslag 12.00uur zondagnacht weer in het busje te stappen, richting Thyboron, Eemshaven of Harlingen dat vanaf Urk gerekend, om de hoek ligt.
Er blijven nog genoeg visbestekken waar de namen goed op de lachspieren werken of een diepere betekenis verraden. Soms is de naam te herleiden naar de vissoort die daar kennelijk veel voorkomt of kwam. De Monkeybank is waarschijnlijk een plek waar vroeger veel Zeeduivel gevangen werd. Die heet ook in het Engels ‘Monkfish’. Tegenwoordig wordt in dat visbestek veel kabeljauw en schol gevangen en zeker geen apen!

Wij noemen een paar vreemde namen:
De krentenbol
Een stieren eetmaal
De eendenkop
Het cement
Bungalow
Pitboei
Katoenplantage
Slagschip
Koffiepot
Lulletje
13 vadem bankje
Theepot
Bananenbank
Tongtoren
Pijn in m’n reet gaatje
Het voetballijntje

Genoeg visbestek humor te bespreken!