Het was zaterdag 7 september weer brullen voor de buis om de directeur van de CBL (Centraal Bureau Levensmiddelenhandel), Marc Jansen in KASSA! steeds weer te horen verklaren dat er geen enkel verband is tussen de prijsdruk en het risico van voedselveiligheid. Hiermee heeft hij een vacature gecreëerd binnen het CBL. Snel heb ik mijn leugendetector aangezet.

“Wij gaan zo snel mogelijk overleggen met de NVWA en het Ministerie, blah.”

“Dit gaan we tot de bodem uitzoeken want Zembla heeft geen bewijzen”

“Prijs speelt geen enkele rol als het op voedselveiligheid aankomt”

“Als vlees daardoor duurder wordt, dan zullen wij de laatste zijn, blah.”

Nadat ik mijn leugendetector brandend uit het raam heb gegooid, kon ik in alle rust een paar zaken op een rijtje zetten.

Bij veel vleesbedrijven is de toilethygiëne een drama. Allemaal volgens de EU regels gebouwd. Is er een fonteintje naast de toiletpot om de handen te ‘decontamineren’ na een ongeluk met toiletpapier? Nee. Bij u thuis is het misschien beter voor elkaar.

Wat zijn de werkelijke redenen van de misstanden in de vleessector?

De supermarkten stellen juist de prijzen centraal in alle onderhandelingen. De producenten zijn daardoor gedwongen om de randen van het mogelijke op te zoeken met soms desastreuze gevolgen. Ik praat de stommiteiten niet goed maar ik geef een verklaring van waarom het eventueel kan gebeuren.

Ik vraag mij oprecht af of Mark Jansen wel kennis genomen heeft van de contracten die zijn leden afsluiten met de producenten en of hij daar zelf achter staat. Uiteraard zal hij zeggen dat dit een zaak is tussen de retail en producent of “Ich habe es nicht gewusst” mompelen. Maar het zijn toch zijn leden die dergelijke commercieel incorrecte spelletjes uithalen. De retail staat er om bekend dat zij puur letten op hetgeen op papier staat. Zijn de BRC en IFS certificaten nog geldig? Dan is het thema voedselveiligheid snel contractueel afgedaan en kan er weer keihard onderhandeld worden over de laatste cent. Zo briljant zijn de voedselveiligheidsschema’s ook weer niet van BRC en IFS. Vrienden van mij vinden deze schema’s een beetje corrupt.

Naar aanleiding van het paardenvleesschandaal is er een ministeriële werkgroep gevormd die aanbevelingen en actiepunten heeft opgesteld. Ahum, lees: de gouden knopen hebben op papier alles contractueel beter dichtgetimmerd. Hebben er al onafhankelijke controles plaatsgevonden? Oeps.

Zijn er echte inspecties uitgevoerd?

Herhaaldelijk heb ik beweerd dat de enige valide manier van inspectie is als je onverwachts mag binnenkomen en volledige toegang krijgt tot alle afdelingen binnen een bedrijf. Dat kun je wel contractueel vooraf afspreken. Dit is de enige manier om de waarheid boven water te halen. Huur een beëdigd inspecteur in die discreet en met kennis van zaken keihard durft te rapporteren. Controleurs die op kantoortijden een ‘bezoekje’ afleggen worden steevast een rad voor ogen gedraaid, dat weet iedere idioot. Zonde van de moeite.

Wat moet de vleessector doen?

Zij zullen snel de koppen bij elkaar moeten steken en een aanvullende vrijwillige eis formuleren die aan de toekenning van een EEG erkenningsnummer gaat hangen. Voldoet een verwerker er niet aan, dan staat deze erkenning meteen ter discussie. Dit kan in samenspraak met de NVWA plaatsvinden. Hopelijk lukt dit voor de kerstdagen.

• De deuren openstellen voor competente inspecties. Sterker nog, laat de cameraploegen maar meekomen. De inspecties om 3uur ’s-nachts zijn altijd de leukste
• Alle leveringscontracten met de retail opnieuw opstellen met voor beide partijen redelijke maar harde afspraken omtrent borging van voedselveiligheid in relatie tot de prijs
• Verslag doen van intern onderzoek waarbij de integriteit van alle leidinggevenden opnieuw bevestigd wordt
• Centraal een huishoudelijk reglement opstellen voor de vleesbranche waarin duidelijk het beleid uiteengezet wordt over de vereiste beroepscompetenties van het eigen personeel en de tijdelijke werkkrachten
• Een algemeen statuut opstellen waarin de sancties voor het personeel uiteengezet worden bij het niet naleven van de integriteitsregels
• Tijdelijk meer competent personeel aannemen dat het functioneren van de voedselveiligheidsregels verbetert. Veel vleesbedrijven hebben op een of andere manier een achterstand
• FSSC 22.000 invoeren en BRC en IFS uit faseren. Dit op ISO gebaseerde voedselveiligheidsschema is de enige manier om gestructureerd het zelfreinigend vermogen van de industrie te stimuleren. ISO zit wat dat betreft perfect in elkaar en staat in schril contrast met de dwangmatige en veelal domme regels die vanuit BRC en IFS opgelegd worden
  

  Vakkennis wordt steeds minder belangrijk in de vleesindustrie. Ongeschoolde werkkrachten kunnen soms domme fouten maken. Deze leveren vaak kostbare verspillingen op die de retail terecht nooit zal betalen.

Wat moet de retail doen?

• Toegeven dat de prijsdruk wellicht héél misschien, eventueel, ietsjes, toevallig en een heel klein beetje van invloed kan zijn op de voedselveiligheid
• Niet verschuilen achter de regeltjes maar zelf open staan voor onafhankelijke inspecties, naar voorbeeld van de Keurslagers organisatie. Microbiologische controles op supermarkt niveau. Leer van het rigoureuze kwaliteitszorgsysteem van Mc Donalds bijvoorbeeld
• Een beleid opstellen waarin ‘fair trade’ naar de voedingsmiddelenproducenten toe glashelder wordt. Maak gerust hiervoor het zoveelste keurmerk met logo voor op de verpakking
• FSSC 22.000 invoeren en erkennen als enige voedselveiligheidsstandaard en afscheid nemen van BRC en IFS. De meeste retailers willen ISO gewoonweg niet ‘snappen’
• Beroepscompetenties van hun eigen vloerpersoneel tot en met de gouden knopen in het hoofdkantoor vaststellen
• Personeel breed opleiden en deskundig maken voor wat betreft productkennis en voedselveiligheid. Momenteel is het op winkelniveau een drama.

Als iedereen hier druk mee bezig is, dan is er misschien wat tijd voor Mark Jansen om te gaan solliciteren bij het Ministerie. Naar verluidt moet hij er toch heen voor overleg. Dat bespaart het CBL veel tijd en geld.