Het paniekzaaien is in alle hevigheid losgebarsten  nu blijkt dat er een verpleegster in Spanje besmet is geraakt nadat zij twee gerepatrieerde zieke missionarissen had verpleegd. Sinds de uitbraak, die zich in maart 2014 in Westelijk Afrika zich openbaarde, staat de officiële teller al op 3.400 dodelijke slachtoffers. Regeringsleiders, gezondheids autoriteiten, economen en TV-deskundigen buitelen om elkaar heen om een juiste oplossing te vinden om de verspreiding van een pandemie waar viroloog Ab Osterhaus zo vurig naar lijkt te hopen, te beteugelen. De vraag rijst of Afrika geïsoleerd moet worden of dat er een brug geslagen moet worden om dat veelvuldig geplaagde continent een helpende hand te reiken met alle moderne technologieën waar wij gewend aan zijn geraakt. Het hoofd afwenden van dit gevaar zal nooit tot een oplossing leiden. Het vliegverkeer vanuit West Afrika naar de voormalige koloniale bezetters, Engeland, België en Frankrijk is vanouds intensief. De besmette patiënten door middel van temperatuurmetingen uit de passagiersstroom te pikken is een naïeve gedachte. Dit is een nauwelijks te valideren selectiemethode. De luchthavens en schepen vormen naar mijn mening een groot risico. De Elsevier praat bij monde van Simon Rozendaal op 12 september 2014 over een miniscule dreiging. Dit bevestigt de mening van mijn vrienden dat dit blad in de categorie ‘damesbladen voor pseudo intellectuelen’ thuishoort.

Er is een bedrijfstak die zich angstvallig het zwijgen toelegt en dat is mijn eigen voedingsmiddelenindustrie!

Deze peultjes zijn in Afrika niet met een machine geplukt. Ter plaatse worden deze in een zweterige ‘clingfilm’ verpakking gedaan

Hoe veilig is Afrikaans voedsel nu?
Koffie, cacao, bananen, mango’s en veel tropische vruchten vormen de belangrijkste producten die uit de besmette gebieden naar Europa vervoerd worden. Vergeet de sierbloementeelt en de sperzieboontjes die een stukje verderop massaal naar Nederland geëxporteerd worden. Naar verluidt kan het Ebolá virus (spreek uit met de klemtoon op de a) door middel van lichaamsvocht verspreiden. Dit maakt dit virus juist zo griezelig. Besmetting door middel van een aerosol (een fijn mengsel van water met lucht) is snel een feit als er een hoestende patiënt ergens in een drukke ruimte zich gaat uitleven. Het sjouwen van de bananenkammen van de plantage naar het pakstation is een zweterig karwei. Het fermenteren van de cacaobonen dat in de nabijheid van de plantage plaatsvindt is een vochtig en vooral stinkend werkje. Het regenseizoen is ongeveer nu begonnen in die streken en zorgt voor een zeer hoge relatieve vochtigheid. Het dauwpunt van een tropisch product en of verpakking is snel bereikt. Het grootste risico vormt de buitenzijde van het product en de verpakking. Denk hierbij aan de bananendozen. Het is niet bekend hoelang het virus in droge omstandigheden kan overleven en of deze niet door middel van begassing onwerkzaam gemaakt kan worden.

Welke voedselveiligheidsrisico’s zullen er zijn?
Het verpakkingsmateriaal en de schillen van de tropische producten uit Afrika zullen nader bestudeerd moeten worden bij de risicobeoordeling. Een mango te schillen die een week tevoren door een zwetende plantagemedewerker is geplukt, komt opeens in een verdacht daglicht te staan. De bananendozen met de zweetdruppels van de inpakker erop zullen ook ongemerkt Nederland binnenkomen. Zo is het niet bekend of het virus afsterft als de bananen met acetyleengas afgerijpt worden bijvoorbeeld.
Personeel dat om welke reden ook naar exotische vakantiebestemmingen is geweest dient uit voorzorg gescreend te worden. Het is een kleine moeite maar het hoort gewoon bij ieders beroepsverantwoordelijkheid hier over na te denken. Zo herinner ik mij een high care productieruimte van een zeer gerenommeerd bedrijf waarin Senegalese dames wraps aan het rollen waren. Zij hadden hun handschoenen uitgedaan want, zo vertelden ze mij, dan konden zij de pannenkoeken veel strakker en mooier oprollen. Het bedrijf accepteerde deze provisorisch veranderde werkinstructie kennelijk.  
Groenten en fruitverwerkers moeten op hun hoede zijn voor de mogelijke gevaren die met het verpakkingsmateriaal meekomen en de schil van de producten. Importeurs van specerijen, koffie en cacao ook.
Er zal een studie gemaakt moeten worden naar de besmettingsmogelijkheden en natuurlijke afsterving van het virus. Is het gevoelig voor bepaalde gassen, zoals koolzuur, acetyleen of zuurstof? Is UV-C bestraling een goede en vooral goedkope optie? Hoelang overleeft het virus in een droge omgeving? Kan het door organische zuren zoals citroen- of melkzuur afgedood worden. Hoe gevoelig is dit ‘ding’ voor zoutconcentraties, pH en Aw waardes?

Zal de banaan te gronde gaan als gevolg van de ebolá angst? Of gewoon door de schimmel fusarium oxysporum? Lang leve het Hollandse fruit

Ebolá een extra bedreiging voor de bananenteelt
Het is niet te hopen dat de stroom bananen als mogelijk besmettingshaard wordt aangemerkt. De bananenplant is een stekplant en kent weinig varianten en is daardoor zeer kwetsbaar voor plantenziektes. De niet te bestrijden fusariumschimmel oxysporum kan de plant vanuit de wortel de hele plant te gronde richten. Ook wel Panamaziekte genoemd. Door de export van bananen stil te leggen vanwege Ebolá brengen wij de kwetsbare economieën van Afrika nog meer schade toe dan het virus. Hierdoor wordt wellicht een banaanloos tijdperk ingeluid.

Is de angst voor een Ebolá uitbraak in Europa terecht?
Zolang er niet tientallen besmettingsgevallen in Europa zich voordoen niet. De voedselveiligheids rapen worden pas gaar als blijkt dat met de import van voedsel door middel van vliegtuigen en schepen het virus of andere Afrikaanse besmettingen mee blijken te komen. Dan valt de gehele afzet stil. Dat hebben wij mee mogen maken met de vermeende besmetting van EHEC in de komkommers en paprika’s in 2011. Wij moeten elkaar geen voedselangst aanpraten maar wel waakzaam blijven.

Een mens lijdt vaak het meest door het lijden dat hij vreest!