De vochtabsorberende matrasjes onderin de bakjes vlees en vis die in de supermarkten liggen te pronken bracht ons op het idee om eens te meten hoeveel de consument moet betalen voor dit waterig tafereel. De uitkomsten van ons onderzoekje met 24 monsters verspreid over vier supermarkt ketens overtrof onze meest perverse fantasieën voor wat betreft de warenwettellijke overtredingen op het gebied van gewichtsaanduidingen.

Deze kabeljauw zwom nog in de verpakking. Dat een vis moet zwemmen is een feit, maar liever in de roomboter en witte wijn aan tafel!

Dit waren de uitkomsten:
*) 100% van de verpakkingen bevat minder dan de aangegeven netto hoeveelheid
*) Bij vlees maten wij een gemiddeld ondergewicht van 3% en
*) Bij vis een gemiddeld ondergewicht van 11%

Wij betalen ons blauw aan water!
Jaarlijks betaalt de consument bij benadering € 235.000.000,00 voor het matras syndroom. Als u bedenkt dat deze praktijk zeker vanaf 1995 gebruikelijk is, dan praten wij over een schandaal van formaat die iedere paardenvleesaffaire als een onbeduidende economische rimpel doet verbleken.

Wanneer wij het nadeel van het vis erbij rekenen dat geschat € 100.000.000,00 per jaar bedraagt, dan heeft de Nederlandse consument de afgelopen 20 jaar zo’n 6,7 miljard gedoneerd in de water economie van de vlees- en vishandel van de supermarkten. Dan heb ik het niet eens over het waterfraudes in de voedselketen waar wij eerder over bericht hebben.

Wij hebben onze bevindingen met de theoretische en wettelijke kaders samengevat in ons rapport ‘Eerlijkheid in de handel?’ Deze is kosteloos te downloaden op onze site:  Download het rapport: ‘Eerlijkheid in de handel’1 Eerlijkheid in de handel 2015

Hoe zit het met de gewichtsaanduidingen op onze verpakkingen?

Er zijn twee systemen gangbaar waar de consument rekening mee moet houden.

• Wanneer een e-teken voor staat dan heeft de producent een vergunning om op gemiddeld gewicht af te vullen, mits hij zich aan bepaalde regels houdt. In het kort komt het erop neer dat er net zoveel verpakkingen te zwaar als te licht mogen zijn, mits dit binnen bepaalde marges plaatsvindt. Men moet dan voldoen aan het ‘Warenwetbesluit hoeveelheden voorverpakkingen’
• Wanneer het e-tje niet bij de gewichtsaanduiding staat, dan moet de producent ervoor zorgen dat er minimaal het vermelde gewicht in de verpakking zit. Dit is vrijwel altijd het geval wanneer er sprake is van een stuks weging. Ieder lapje vlees op vis wordt vooraf gewogen en krijgt de sticker mee met daarop het correcte gewicht. Dit noemen wij het netto gewicht principe.
  

  Op dit pak koffie staat de warenwettellijke overtreding zelfs gedrukt. Nettogewicht aanduiding samen met het voeren van het e-teken is illegaal. De NVWA had zelfs zittend van achter haar bureau een boete kunnen opleggen. Dat is vast en zeker gebeurd

Welke partij pleegt juridisch gezien fraude?
De supermarkten laten de vlees en visproducten afwegen en verpakken bij hun centrale slagerijen en visverwerkers. Zij printen keurig de naam van de super op het etiket en maken hen daarmee primair verantwoordelijk voor de juistheid van het etiket. Als een consument te weinig ontvangt dan dat zij op het label gezien heeft en daardoor ‘een weloverwogen en doordachte beslissing tot aankoop heeft kunnen maken'(*), mag zij terecht een klacht indienen bij de supermarkt of bij de NVWA. *(Dit is de letterlijke tekst zoals die in onze eigen wetgeving de EU verordening 1169/2011 te lezen valt.)
De verpakkers stellen daarentegen dat zij het werkelijke gewicht keurig vermelden op het etiket ten tijde van het verpakken.
Echter, het bewaarproces, ofwel het doorlopen van de THT periode kan als een proces beschouwd worden en daar heeft de consument geen enkele boodschap aan.  Die heeft alleen verstand van datgeen hij koopt. (hoewel…)
De consument geeft geen idee hoeveel vocht uit het vlees of vis komt. Die baseert zijn aankoopbeslissing op datgeen op het etiket vermeld staat. Die informatie is dus misleidend en daardoor in mijn ogen strafbaar.

De citrusafdeling van de Jumbo snapt het. De klant krijgt meer waar voor haar geld zo. Er staat geen e-teken voor het gewicht, dus dit product valt onder het netto gewicht systeem. De verpakker heeft rekening gehouden met de indroogverliezen die optreden gedurende de tijd dat dit product in de supermarkt ligt. Nu is 20% overgewicht wel wat ruim genomen, maar dat compenseert de verliezen bij de vlees en visafdeling enigszins

Wat moet er eigenlijk gebeuren?

• Er zal een gecalculeerd overgewicht gegeven moeten worden aan de consument, zodat ten tijde van aankoop het juiste gewicht de consument wél bereikt. De slager en visboer doet dit toch ook?
• Het wordt de hoogste tijd dat de Consumentenbond namens haar leden een schadeclaim indient van een paar miljard bij Het CBL (Centraal Bureau voor Levensmiddelenhandel) wegens langdurige en systematische benadeling van de consument
• Ook mogen er best weer eens Kamervragen gesteld worden waarom de NVWA niet de consument in bescherming neemt en hierop handhaaft en hiermee haar eigen regels schendt
• Schenk het boetebedrag dat het CBL betaalt deels aan de NVWA zodat de ‘Rutteriaanse’ averij die zij door de bezuinigingen heeft opgelopen snel kan herstellen en haar werk goed en volledig weer kan uitvoeren

Een ieder die denkt zal zien!