Regelmatig worden wij door verzekeraars benaderd met de vraag hoe de risico’s ingeschat dienen te worden van een recall bij een of ander voedingsmiddelen bedrijf? Mijn antwoord luidt steevast dat de risico’s tegenwoordig gigantisch zijn en dat men gek is om een recall dekking nog in de polis op te nemen. De frequentie van de recalls is in Nederland dermate hoog dat de verzekeringstechnische risico’s het beste vergeleken kunnen worden met die van natuurrampen en terroristische aanslagen die beide terecht ook nooit verzekerd kunnen worden.

Het aantal recalls neemt in hoog tempo toe. De kosten zijn niet meer in de hand te houden. De inhoud van dit gistende glas evenmin

Toch wil ik een poging wagen om wat licht op deze complexe materie te laten schijnen. Wellicht ziet u opeens wel een paar bomen door het bos.

Wat kost een recall tegenwoordig?
Voor een doorsnee voedingsmiddelenbedrijf of groothandel is het start tarief ongeveer €250.000 Tel hierbij de mogelijke extra kosten, of beter gezegd boetebedingingen die de retail oplegt aan de fabrikant, dan schrijven wij snel een getal met 6 nullen. Letselschade is in feite een post die van onderschikt belang is omdat dit zelden voorkomt. Gelukkig is de bewijslast moeilijk voor elkaar te krijgen. (Voor de producent althans!) Met een uitbraak van het formaat Foppen wezen alle RIVM uitslagen naar eenzelfde producent en was de stam typering een gegeven die het bewijs onomstotelijk maakte.

Weten wij niet teveel momenteel?
Vroeger ging men een uurtje eerder naar bed als men zich niet goed voelde (werkt overigens nog steeds) In de goede oude rottijd ging men wel eens gewoon dood en geen haan kraaide ernaar. Het was toen heel gewoon dat je niet meer wakker werd uit je slaap. Tegenwoordig zijn er via de huisarts en laboratoria meldsystemen opgetuigd zodat ieder scheetje direct in de statistieken opgenomen wordt. Dit heeft opeens tot gevolg dat wij overal gevaren gaan zien en dat voedselangst op een waanzinnige manier aangewakkerd wordt. Voor een Salmonella voedselvergiftiging geldt deze regel wel, voor Listeria monocytogenes nog niet.

Tel hierbij de registratiedrift op vanuit de NVWA en het denkbeeld is geschapen dat er zeer veel onveilig voedsel in omloop is. Gelukkig is de doorsnee Nederlandse consument erg vergeetachtig en zodat er een snelle erosie plaatsvindt van de angst.

Dit restaurant kan binnenkort hoog bezoek van de NVWA verwachten

Waarom is een recall niet meer te verzekeren?
In het geval dat een supermarkt organisatie om wat voor eden een terugroepactie optuigt dan gaat er een heel circus draaien. De NVWA wordt niet altijd ingelicht. Dit is lang niet altijd verplicht. Hier is de beslisboom voor bedacht. Feit is wel dat de producent verplicht gesteld wordt de producten terug te roepen. Of men ermee eens is of niet. Het gebeurt gewoon. Dat staat in hoofdstuk ‘X’, paragraaf ‘zoveel’ onder artikel ‘dat’ in het inkoopcontract van de supermarkt organisatie. Er lopen nogal wat rechtzaken tussen producenten en supermarkten waarin de maatregel en vooral de kosten aangevochten worden. De producent komt tot de ontdekking dat zijn recallverzekering nieuwe kleine lettertjes heeft waarbij alleen uitgekeerd wordt wanneer de recall is opgelegd door de NVWA.

Waar dient een verzekeraar op te letten om een juist risicoprofiel op te kunnen maken?
Allereerst moeten wij helaas vaststellen dat een beoordeelde situatie de daaropvolgende dag zomaar in een zeer riskante situatie kan veranderen. Het is aan de verzekeraar om dergelijke lijken tijdig te herkennen en deze onverwachte gebeurtenissen te kunnen pareren.

Eer zijn verzekeraars die momenteel nog recall polissen hebben uitstaan en dit gewoon op hun beloop laten onder het mom dat alles toch van de grote hoop gaat etc. Van deze collectieve gedachte komt men zeer snel terug ben ik bang.

Zijn de voedselveiligheids certificaten een garantie voor een laag risicoprofiel?
Nee nooit! BRC en IFS zijn binnen de retail de meest bekende en worden het meest geëist. Vrienden van mij zeggen dat deze schema’s ronduit corrupt zijn, dus de waarde van deze certificaten benadert die van het papier waarop deze gedrukt zijn.  Puur intrinsiek. Bedrijven die ijveren om de hoogste status bij dergelijke certificaten zijn meer bezig met onzinnige bureaucratische handelingen dan met een goed verloop van het productieproces.

Waar moet men WEL op letten?

• De opleiding van het personeel dat in direct contact staat met het product
• Taalvaardigheid van het personeel
• Gemoedstoestand van het personeel. (het informele praatje)
• Opleidingsplan van het personeel en vergeet de nieuwkomers niet
• Aanwezigheid van een integriteits statuut dat bewezen functioneert
• Orde en netheid in het grondstoffen magazijn
• Algemene staat van onderhoud pand en inventaris
• De sanitaire ruimtes (klinkt gek maar meermaals bewezen als een goede indicator)
  

  De auditor omkopen is wellicht een manier om zeer tijdelijk het risicoprofiel van het bedrijf te verlagen.

Waar moet men NIET op letten?

• De academische titel van de QA manager
• De gouden knopen van de directie
• De directieauto’s
• De klachtenstatistieken
• Muren behangen met certificaten
• BRC en IFS certificaten, ook al zijn die ‘higher level’

De ratten audit
Dit blijft voor ons altijd een ‘gouwe ouwe’. ’s-Nachts om 3.00uur binnenlopen en het inspectierapport gereed hebben wanneer de koffiemachine in de directiekamer aangezet wordt.

Alleen kan zo het gevaar van een recall ramp zo klein mogelijk gemaakt worden.

Uitdagingen zijn welkom, mits zij moeilijk zijn!