‘Is dit sleuteltje voor jouw locker in de omkleedruimte?’, vroeg ik laatst aan een zeer ervaren QA manager van een groot zuivelbedrijf. ‘Nee, dat is van de BRC anoniem meldpunt kwaliteit brievenbus.’
Terwijl ik weer op mijn stoel klom ben ik gaan uitzoeken waar deze belachelijke eis vandaan komt. Het betreft een uitvloeisel van eis 1.1.2 dat hieronder weergegeven is. Het voedselveiligheidsschema dat opgelegd wordt door BRC (British Retail Consortium) versie 8.0 schrijft dergelijke bureaucratische zaken voor. Als eerder beschreven is BRC een voedselveiligheidsschema met daarin een paar honderd dwingende voorschriften opgenomen. Een bedrijf die braaf alle punten af kan vinken heeft het certificaat verdiend. Er wordt nauwelijks gekeken of de medewerkers op de werkvloer het écht snappen waar zij mee bezig zijn. Het BRC schema hangt van ziekelijk wantrouwen aan elkaar. Het is een onvoorstelbare registratie puinhoop met talloze verslagleggingen over oorzaak en gevolg van allerlei hypothetische tekortkomingen of doelstellingen die niet behaald zijn. Het grappige is dat de grote voedselschandalen zoals de paardenvlees affaire en nog een paar grote zaken juist in BRC gecertificeerde bedrijven zijn ontstaan.
Medewerkers die menen dat er iets mankeert aan het kwaliteits gerelateerde zaken kunnen dit anoniem melden in een ‘foute dingen brievenbus’. Feitelijk wordt de medewerkers geadviseerd om zwarte hemden te gaan dragen. Iets wat men 70 jaar geleden ook in zwang was. Dit voorbeeld is illustratief hoever de Britten afgedwaald zijn van het principe van goed management. Het is bekend dat Engelsen in productiebedrijven zich meer bezighouden met het in stand houden van de elitaire hiërarchie en het koest houden van de machtige vakbonden en vooral de medewerkers niet wijzer te maken dan strikt noodzakelijk. Ik hoef maar te wijzen naar de puinhoop die Boris Johnson er momenteel van maakt met zijn gammele Brexit akkoorden en Covid-19 beleid. In Nederland zijn wij gelukkig veel nuchterder en hebben betere genen met een ‘doe maar normaal’ mentaliteit.
Wat is een manager eigenlijk?
Het woord wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd. Als iemand tot ‘manager’ gepromoveerd wordt houdt dit in dat niet alleen de status van een persoon maar ook de verantwoordelijkheden en het salaris toenemen. Men vergeet maar al te vaak dat managen in feite het deskundig begeleiden van de medewerkers is waarbij empathie duidelijk op de voorgrond moet staan. Een manager is gewoon het oliespuitje voor het mechanisme dat medewerker heet.
Een goede manager dient de volgende competenties te hebben:
- Inhoudelijk verstand van zaken hebben in en om het proces
- Met mensen om kunnen gaan en ze goed kennen
- Medewerkers op ongewenst gedrag durven aan te spreken
Hier vloeit het machtige woord charisma uit voort. Ik noem dit het ‘Foppe de Haan effect’. Een zeer innemende Fries die vanuit zijn deskundigheid en vriendelijke uitstraling SC Heerenveen tot grote successen bracht.
Hiermee is een vertrouwelijkheids brievenbus totaal overbodig. Kul.
BRC, een achterhaald moloch met sterk corrumperende karaktertrekjes.
Over de integriteit van dit Engelse schema kan ik kort zijn. Die is er gewoon niet. Het is een keihard commercieel gebeuren die koppelverkoop niet schuwt en door de retail simpelweg geëist wordt die zo de weg van de minste weerstand kiest. Intussen worden de voedingsmiddelen bedrijven opgezadeld met een enorm pakket aan bureaucratie die zeer ver weg staat van de praktische voedselveiligheid.
Laten wij wat tekstfragmenten nader bekijken die mijn stelling onderbouwen dat het BRC een achterhaald bureaucratisch systeem is met sterk elitaire trekjes en totaal geen gevoel heeft met de echte competenties van de medewerkers die zich door het management gesteund moeten voelen.
De aandachtspunten van deze uitgave (8.0) zijn:
• het aanmoedigen van de ontwikkeling van een productveiligheidscultuur
1.1.2 Het hoger management van de vestiging moet een duidelijk plan opstellen en bijhouden voor de ontwikkeling en continue verbetering van een voedselveiligheids- en kwaliteitscultuur. Dit moet inhouden:
• gedefinieerde activiteiten betrekking hebbend op alle afdelingen van de vestiging die een betrokkenheid hebben bij voedselveiligheid
• een plan van aanpak hoe de activiteiten worden uitgevoerd en meetbaar zijn met bijbehorende beoogde tijdsplanning
• een beoordeling van de effectiviteit van afgeronde activiteiten.
Een duidelijk plan opstellen. Hier begint de welhaast ongelimiteerde afkeurings vrijheid van de auditor. Wanneer is een plan duidelijk en zijn de activiteiten goed gedefinieerd, meetbaar en goed beoordeeld? Deze zinnetjes vormen voor veel goedbedoelende QA managers een gigantische valkuil. Het is zeer subjectief opgesteld wat een auditor haast terroristische macht geeft.
1.1.6: Het bedrijf moet een vertrouwelijk meldsysteem hebben om het medewerkers mogelijk te maken bezorgdheden ten aanzien van productveiligheid, integriteit, kwaliteit en wettelijkheid te melden.
De werkwijze (bv. een relevant telefoonnummer) om bezorgdheden te melden, moet duidelijk gecommuniceerd worden naar medewerkers.
Het hoge management van het bedrijf moet een werkwijze hebben om alle geuite bezorgdheden te beoordelen. Registraties van de beoordelingen en, waar van toepassing, genomen acties moeten worden gedocumenteerd.
Waarom een vertrouwelijk meldsysteem? Een bedrijf die misstanden vertrouwelijk aan de kaak moet stellen heeft geen bestaansrecht. Als het wel vertrouwelijk, dus stiekem moet kan de bedrijfsleiding meteen maar zwarte hemden gaan bestellen.
Dan de opmerking ‘hoge management’ doet mij denken aan een manager die gezeten op het pluche op een wolk boven de menigte zweeft. Idiote uitdrukking.
De moderne QA manager moet, ploeterend in een bureaucratische dwangbuis zijn of haar taken uit zien te voeren en ziet zich genoodzaakt om zelden in de productie rond te lopen om te ZIEN wat er gebeurt. Een betere borging van de lopende voedselveiligheid is er gewoonweg niet.
Het is een veelgehoorde klacht bij voedingsmiddelenbedrijven dat de kwaliteitsdienst geen goed contact heeft met de werkvloer. De gestreste QA manager is meer bezig met het schrijven van reviews, oorzaakanalyses en ‘kijk hoe goed wij op papier zijn’ rapporten. Als je niet schrijfvaardig bent dan is het vervullen van deze functie naar de maatstaven van BRC redelijk kansloos.
Hoe zou het beter kunnen?
Kritiek leveren nodigt altijd uit om aan te geven hoe het beter kan.
1. BRC voedselveiligheids schema’s per direct op non actief stellen. De GFSI erkenning in durven trekken. Laat de Britten het zelf maar uitzoeken. Dit geldt ook voor het IFS schema dat op het Europese vasteland populair is ook slechts een opsomming van dwingende voorschriften is.
2.Schakel over op FSSC 22.000 en laat de retail weten dat dit het enige niet corrupte voedselveiligheids systeem is.
3. Werk aan een goed management binnen een bedrijf waarbij de volgende kernzaken aangepakt worden:
- Deskundigheidsbevordering van alle medewerkers op het gebied van proces, grondstoffen en voedselveiligheid
- Alle managers en leidinggevende trainen op het gebied van intensieve empathische omgang met de medewerkers
- Open bedrijfscultuur nastreven waarbij ook veel verticale communicatie in twee richtingen plaatsvindt
Het wordt hoog tijd dat de voedingsmiddelenindustrie met beide benen op de grond gaat staan en zich gericht en intensief met productintegriteit gaat bezighouden. Hierover is al eerder een artikel aan gewijd: https://www.scientanova.com/2014/04/14/1414-onderzoek-naar-productintegriteit/
Nothing is waste of time if you use the experience wisely
(Auguste Rodin, Frans beeldhouwer 1840 – 1917)