Rond 5 oktober is de ramadan in 2005 aangebroken en voor de moslims onder ons betekent dit het begin van een periode van zelfreflectie en het zich openstellen voor gedachten van naastenliefde.

Hoe zit het met de jaartelling?

Ramadan valt in de negende maand van de kalender zoals die bij Islamieten in gebruik is. Deze kalender geeft aan dat men in het jaar 1426 leeft.

De islamitische jaartelling begint met het jaar waarin de hidjra of de emigratie van de profeet Mohammed van Mekka naar Medina plaatsvond. Afhankelijk of men de sterrenkundige of de burgerlijke telling volgt, komt dit overeen met 15 juli of 16 juli 622 van de christelijke (Gregoriaanse) jaartelling.

Omdat de islamitische kalender werkt volgens de stand van de maan, duurt één maand 29 a 30 dagen en er zijn er vlotweg gerekend 354 dagen in een jaar. Een Islamitisch jaar is 11 dagen korter dan het zonnejaar volgens de Gregoriaanse kalender, zoals wij die kennen.

In het jaar 622 is men begonnen te tellen en deze kalender loopt in op de Gregoriaanse. Dit betekent dat de Ramadan beurtelings in alle seizoenen terechtkomt: herfst, winter, lente en zomer, hetgeen de rechtvaardigheid van Allah weergeeft. Anders zouden de moslims in een bepaald werelddeel constant in lange, hete zomerdagen moeten vasten, terwijl anderen in korte, koude winterdagen moeten vasten.

Dit jaar viel de Ramadan van 5 oktober tot ongeveer 2 november. In 2006 valt deze periode dus 11 dagen eerder, namelijk van 24 september tot 22 oktober. Over 20 duizend jaar heeft deze kalender de Gregoriaanse ingehaald.

Wat is de ramp van de ramadan?

Kortweg: het oplopen van suikerziekte.

Er valt niets af te dingen op de principes en gedachten achter dit ritueel die voornamelijk tot doel heeft de geest te reinigen. Op zich is het een logisch principe. Doordat je de hele dag herinnerd wordt aan het ritueel als gevolg van het honger- en dorstgevoel dan wordt er automatisch stevig over het onderwerp nagedacht. Best wel goed. Moeten de niet moslims ook maar eens gaan doen. Weet wel een paar onderwerpen waarover met name de voedingsmiddelenindustrie over na zou moeten denken…

Tijdens deze vastenmaand is het de Moslim niet toegestaan om ondermeer niet te eten en vaak niet te drinken tussen zonsopgang en ondergang. Voor 2005 betekent het dat men rond voor 8.00uur ontbijt en het avondeten na zonsondergang rond 18.30uur het avondeten nuttigt. Gelukkig zitten we in de herfst maar in de zomer zijn de dagen véél langer.

Het probleem zit hem in de geforceerde schommelingen in de bloedsuikerspiegels van het lichaam. ’s-Ochtends is deze bloedsuikerwaarde het laagst en daarvoor gebruiken wij het ontbijt dat uiteraard ook de nodige energie moet leveren voor de ochtend. Rond twaalf uur is het lichaam weer toe aan een tankbeurt suikers. Wanneer wij niets innemen dan daalt deze waarde in het bloed en gaat de lever deze suikers weer vrijmaken uit het glycogeen, een vettige substantie die als reserve daar opgeslagen wordt. Deze suikerhuishouding wordt geregeld door het hormoon insuline die de alvleeskier produceert. Deze klier is ook maar een klier zeg ik altijd en daar moet u zuinig mee omgaan. Met andere woorden vermijd over- en onderbelasting. 

Terug naar de Ramadanganger. ’s-Avonds voelt men zich terecht redelijk uitgeput en dan begint het grote bijtanken. Het is bekend dat tijdens de ramadan heel gevarieerd en vooral uitgebreid gegeten wordt. Zo worden veel gerechten gegeten die voor ons betrekkelijk onbekend zijn. Tahinli’s zijn special gebakken broodjes, rond, plat al of niet voorzien van sesamzaad. Baklava een mierzoet honinggebak, sesampastei tahini, turks fruit geconfijte vruchten bestrooid met suiker, pistachenootjes en nog veel meer lekkers. De Islamitische keuken kenmerkt zich door het hoge suikergehalte en de consumptie van reine vleessoorten. De zoetigheid is niet iets waarop ons lichaam zit te wachten in een periode van honger. Sterker nog, vaak worden gekonfijte dadels gegeten aan het begin van een maaltijd. Soms met een glas melk erbij en dat is juist een prima middel om een te snelle suikeropname een beetje te dempen. De melkeiwitten verhinderen een snelle opname.

Een grotere klap kan men niet uitdelen aan de alvleesklier door deze geïnverteerde suikers (zonder een glas melk) na een vastenperiode in te nemen! Die werkt zich een slag in de rondte om maar snel het bloedsuikerniveau uit de gevarenzone te krijgen. Deze overbelasting kan resulteren in het defect raken van het regelsysteem van de insulinehuishouding, er zit dan teveel suiker in het bloed en we praten dan over hyperglycemie. Een tijdje later daalt het suikergehalte in het bloed weer te sterk en dan hebben we opeens hypoglycemie.

We praten dan over diabetes 2. Een ernstige ziekte die vooral langzaam slopend werk doet. Deze ziekte schijnt onder de moslimgemeenschap dan ook zeer vaak voor te komen.

Het oplopen van deze ziekte als gevolg van de ramadan is wel een erg groot offer die men moet brengen. Te groot naar mijn mening.

Ik pleit voor een meer voedingkundige aanpak van de ramadan, vooral in de zomermaanden. Ontbijten met zeer lange zetmelen, producten met een bijzonder lage glycemische index bijvoorbeeld. Een intermezzo tussen de middag, ook weer lange zetmelen en dan ’s-Avonds met brood beginnen en na een uur uitgebreid gaan eten waarbij het maximum aantal calorieën die men gebruiken mag vooral niet overschreden mag worden.

Hier kan niets op tegen zijn.

Het wordt tijd om een hoofdstuk voedingsmiddelen technologie aan de Koran toe te voegen.

Hm, ken wel iemand die dit hoofdstuk leveren kan.

U ziet, religie en het leukste vak ter wereld gaan mooi samen.

Leve het vak voedingsmiddelentechnologie!