De Enterprise was na het gehannes met de Franse (loods)autoriteiten om 12.00 uur royaal buitengaats op zoek naar de beste visgronden.

 

Op zoek naar de vis

De schipper Jan de Boer had mij verzekerd dat ik alles mocht vragen en zien wat er aan boord gebeurde en dat ik vanzelf merken zou als het teveel van het goede zou zijn. Hier heb ik de hele week niets van gemerkt. De gastvrijheid en openheid van4532 de bemanning onderling en naar mij toe was verbazingwekkend. Ik voelde mij meteen thuis en begaf mij met een leeg schrijfblok en pen naar de bug.

Daar gebeurt het.

That’s the place to be mompelde ik terwijl ik de dop van mijn vulpen schroefde.

Op de brug worden immers de strategische beslissingen genomen die zowel over rampspoed en geluk als over leven en dood gaan. Hier wordt ook met de bewoonde wereld gecommuniceerd.

 

Logisch dat mijn tour daar moest beginnen:

“Waar varen wij naartoe en hoe weten jullie dat daar veel vis is?” luidde mijn beginners vraag op die vroege maandagochtend.

Jan zat onderuitgezakt in zijn stoel achter het roer en keek mij niet eens aan. Zwijgend keek hij naar de LCD schermen die boven zijn hoofd hingen. Deed even een oproep door de marifoon en gaf tegelijkertijd iets meer motorvermogen. Er kwam een knetterde antwoord uit de marifoon. Zo te horen was dit een plaatsgenoot die in zijn geheimtaal dat verdacht veel op Urks lijkt iets uit de doeken aan het doen was. De woorden Noord en west duidden erop dat er een positie werd doorgegeven. Verder was het alleen te verstaan voor gevorderde linguïsten. Hierop werd een nieuwe koers in de automatische piloot ingetoetst en liet Jan het roerhandeltje los. De computer nam nu de taak van de schipper over. De computer hield nu het roer. De tijd dat een schipper met een dampende pijp in de mondhoek met een norse blik in de ogen starend naar de horizon een groot stuurwiel met beide handen vasthield is allang voorbij. Stuurwielen zie je alleen bioscoopfilms en in de pleziervaart waar ze kennelijk vasthouden aan oude tradities en andere ouderwetsigheden.

 

Na geruime tijd kwam opeens het antwoord op mijn vraag.

“Tja IJsbrand, weet je dat is vakmanschap, daar moet je ervaring in hebben. Als je alles tevoren weet dan is het leven een stuk makkelijker hè? Wij gaan naar zoveelgraden oost en dingesgraden noord en daar gaan wij de netten uitgooien.” Besloot Jan zijn uitgebreide hoorcollege op raspende toon.

 

Hoge vaarsnelheid

We voeren 11 mijl per uur. Tjonge dat is bijna 20 kilometer per uur. Serieuze snelheid als je bedenkt dat  750 ton gewicht even met ons meevaart. Een file van twintig(!) goed gevuld zandwagens. Moet er niet aan denken dat je tegen een muur opvaart met deze massa.

“Waar gaan we nu op vissen? Platvis, haring of makreel?” Er verscheen een vriendelijke glimlach op het gelaat van Jan die vertederd was door zoveel onnozele domheid die in één vraag verwerkt was. “Haring? Daar vissen wel alláng niet meer op, bovendien is het er de tijd niet voor. Makreel? Haha dat is een veel te snelle vis die alleen in scholen zwemt. En platvis? Ja daar gaan wij een beetje van vangen. Wij willen Gul vangen”

Uh, Gul? Wat zou dat voor een vissoort zijn. Klonk als een stuk gereedschap maar waarschijnlijk zou dat het niet zijn.

Het binnenhalen van een trek is een spannend moment.  Jan en Klaas de Boer kijken geboeid in de hoop iets bijzonders te zien zoals een tarbot van 20kg of een grote partij gul.

Gul is een vissoort die erg populair is in Frankrijk en Spanje. Een rode vis met kenmerkende gele versheidsstrepen aan de zijkant. Het lollige is dat deze versheidsindicatoren verdwijnen als de vis niet meer helemaal vers is. Ideaal zo’n visje.

Het weer was goed, windkracht 4 en vrijwel geen zeegang. Over een uurtje of 2 zouden wij de eerste trek gaan doen.

 

De Enterprise werkt volgens de Fly shoot vismethode.

Dit is een methode waarbij niet een verzwaard sleepnet over de zeebodem gesleept wordt maar er wordt op een slimme manier een draad over de zeebodem getrokken tot een kleinere cirkel zodat de vissen naar binnen toe gedreven worden omdat zij een stofwolk veroorzaakt door het oprukkende draad op zich af zien komen.

Dit lijkt een makkelijke methode maar niets is moeilijker dan de fly shoot methode. Als het draad te snel dichtgetrokken wordt zullen de langzame vissen het niet bij kunnen houden.

Bij de visgronden aangekomen, je ziet niets dan alleen maar water, wordt de boot stilgelegd en wordt de eerste 4(!) kilometer lijn overboord gezet met aan het begin een drijf- en markeringsboei. De Enterprise vaart schuin tegen de stroom in om de eerste twee kilometer van het vierkant uit te gaan leggen. Daarna wordt een haakse bocht naar stuurboord gemaakt en volgt de laatste twee kilometer lijn die op de zeebodem komt te liggen. Aan het einde van die haspel wordt een deel van het sleepnet bevestigd en het andere deel komt aan het begin van de tweede 4 kilometer lijn vast te zitten. Dan vaart de boot vrolijk weer het tweede deel van het vierkant dicht. Op het scherm van de GPS is heel duidelijk het vierkant te zien dat uiteindelijk gevaren is.

Dan wordt het begin van de lijn opgevist en terwijl beide lijnen met lieren ingehaald worden, beweegt het net dat helemaal achteraan zit  ook naar het schip toe om de opgejaagde vissen erin te krijgen.

Een Gul met de kenmerkende horizontaal lopende gele versheidsstreep. Dit is een zeer belangrijk kwaliteitskenmerk.

Na ruime een uur werken met grommende motoren die de hydraulische lieren aandrijven komt er een kleine 400kg (soms nog minder) vis naar boven. 1000liter brandstof armer en maar hopen dat de bovengehaalde vis deze kosten zal dekken.

Twee monsterlieren met een trekkracht van ruim 10 ton halen de fly shoot lijn binnen. De lijn heeft een diameter van 60mm en heeft een kern van staalkabels.

De vis wordt door de olieboer betaald als het ware.

…