De tijd dat men met een petroleumfornuis met steunzeil de Noordzee opging ligt gelukkig ver achter ons. Dat waren nog eens rottijden. Je was dan ècht afhankelijk van het weer. Nu is de factor weer van veel minder belang geworden. Het wordt als redelijk hinderlijk ervaren als er windkracht 9 is. Er kunnen wat meer lijnen knappen en het dragen van zwemvesten is dan erg ongemakkelijk voor de bemanning. Echt stoppen met de visserij doe je pas boven windkracht 11 want dan kun je over de zijramen van de stuurhut lopen. Dat vindt schipper Jan de Boer een redelijk ongemakkelijke werkhouding.

 

Alles moet zeevast zijn.

Losse tafels en stoelen zul je niet gauw aantreffen aan boord. Die gaan juist óverboord! De voorraadruimte in de kombuis heeft planken met opstaande randen en het fornuis is van stevige steunklemmen voorzien die de potten en pannen een beetje op hun plaats houden. Erg onhandig als een pan met kokende aardappelen over de vloer rollen bij storm. Dat is zo’n beetje het laatste waar je als kombuiskok op zit te wachten. De koffiekan van het Bravilor koffieapparaat zit zelfs met een lijn vast zodat die niet onvrijwillig van plaats verandert.

Het onderhoud

Beroepsvisserij is omgeven door veiligheidscertificaten om de zeewaardigheid te kunnen waarborgen. Periodiek (iedere 2 jaar) dient er een keuring plaats te vinden en dan moet de boot het droogdok in. De kilometers (ca. 20) kabel moeten ieder jaar vervangen worden. Dan noem ik de schade aan de kabels en netten niet eens wanneer men een scheepswrak omhoog probeert te halen. De beroepsvaart werkt met zeewaardigheidscertificaten en die moeten periodiek verlengd worden. Vergelijk het met een APK keuring maar met een iets ander kostenplaatje. Lloyds kent een iets ander uurtarief dan mijn autodealer.

Tijdens de keuring wordt er ook iets meer gezeurd dan de autodealer. Schipper Jan de Boer windt zich nog steeds op over het feit dat een kleine deuk in de boegbulb er uitgehaald moest worden omdat dat de veiligheid van het schip niet meer zeker was. ‘Hm, als het nou schade was van een zeemijn ontploffing kan ik het mij voorstellen maar een stukje eruit slijpen en een plaat inlassen verzwakt de constructie veel meer naar mijn mening’. ‘Wat een prutsers’

 Het zeewater tast alles wat een beetje kan roesten meedogenloos aan. Het loont bijna om een schilder fulltime in dienst te nemen. Vooral onder de waterlijn moet alles goed in de verf blijven. ‘Daar gaan een paar kilos verf meer op dan op jouw bootje! Velzekwast!’ bromde Jan mij toe.

 

De machine balzaal

In de machinekamer zijn veel zaken dubbel uitgevoerd. De hydraulische roerbesturing bijvoorbeeld. Electrisch is ook alles dubbel uitgevoerd. Er staan twee Electro generatoren van ieder 500pK in het ruim voor de stroomvoorziening. Daar kun je een beste pot koffie mee zetten!

De hoofdmotor is redelijk simpel uitgevoerd, de machinist kan overal goed bij en het deert de motor nauwelijks als hij in een woede uitbarsting met een voorhamer op de motor gaat rammelen bij wijze van spreken. Een verstuiver, wat normaal een grootte heeft van een dop van een puntenslijper lijkt meer op een forse spuitmond van een brandslang bij dit type motoren. Over energiezuinigheid moet even niet gepraat worden. Dat kan ongetwijfeld een stuk beter maar dan moet er meer uit de motor geperst worden en komt direct de bedrijfszekerheid in het geding.

De machinekamer is te vergelijken met een woning. Ik schat dat de hele machinekamer, waar alléén de motor zich bevindt al 8×8 meter groot is en 4 meter hoog. De totale machinekamer met werkplaats en de hydrauliek beslaat gauw het dubbele oppervlak. Ruw geschat, 130m² en 300m³ inhoud. Dat is een doorsnee eengezinswoning! Het mag duidelijk zijn dat in deze ruimte het meeste geld uitgegeven wordt.

 

Het brandstofverbruik

Ondanks het feit dat de PD 147 zijn motorvermogen gehalveerd heeft nadat de ombouw naar de fly shoot en twin rig vismethode heeft plaatsgevonden worden nog steeds massieve hoeveelheid brandstof verslonden. Zo’n petroleumfornuis van 1200pk lust wel een dure slok.  Een weekje varen voor 20.000 liter! Een tankwagen vol voor slechts € 10.000! Voor de prijs waar je een hele goede 2^e hands auto voor kunt kopen. En dat bijna iedere week.  Daar koop je na een jaar een landhuis voor!

 

Navigatieapparatuur

Opvallend is dat eenmaal op zee nauwelijks naar buiten gekeken wordt. Sterker nog, soms zit men achterstevoren met het gezicht naar het achterdek gericht terwijl er met 11 knopen gevaren wordt. Dit kan alleen wanneer er een massieve hoeveelheid navigatieapparatuur aan boord is. Wat er allemaal aanwezig is weet ik niet precies maar de stuurhut lijkt af en toe net een kermisattractie. Zoveel flikkerende lampjes en beeldschermen zijn daar bijeengepakt. s- Nachts lijkt het wel controleruimte van een ruimteschip. Buiten is het aardedonker en binnen wordt alles digitaal bewaakt.

De GPS kaartplotter is het meest belangrijke navigatie instrument aan boord. Hiermee worden alle voorgaande zeereizen opgeslagen en op het scherm geprojecteerd. Informatie die men zelf vergaard heeft over de aanwezigheid van stenen, wrakken en andere hinderlijke obstakels kunnen hier ingevoerd worden. Deze informatie wordt beschouwd als het geheim van de visser. Dit zijn immers gegevens die je nergens op een zeekaart kunt vinden. Informatie over succesvolle visgronden wordt ook gekoesterd en beschouwd als bedrijfsgeheim.

 

Zeekaarten voor de Engelsen

Die liggen veilig in de la opgeborgen voor het geval dat er een Engelse loods aan boord komt die zo nodig met ouderwetse materialen wil werken. Genieten met die Engelsen, oude tijden herleven weer. ‘Jan, kan jij even een positiebepaling met de sextant doen?’ ‘Oh nee, het is al donker. Zet de Decca maar aan anders zijn wij de weg echt kwijt.’

Heerlijk die modderende voortvarendheid van die Engelsen. In de VOC tijd kon men ook niet varen en waren ze de weg vaak kwijt.

Moppen en lauw bier tappen, daar zijn ze goed in.

 

De radar

Onbegrijpelijk hoe een schipper uit die wazige beelden iets kan opmaken maar ter verhoging van de feestvreugde zijn er twee onafhankelijk werkende radarsystemen aanwezig. Dat ‘Tupperware plezierjachtjes’ een radarreflector moeten bezitten is wel heel erg duidelijk geworden. Je wordt hiermee van een schimmige vlek naar een helder stipje gepromoveerd. Er zit ook een handig alarm op de radar dat de schipper waarschuwt wanneer een stipje op ramkoers is of gewoon te dichtbij komt.

 

De dieptemeter

De tijd van peilstok of een met lood verzwaard touw is allang voorbij natuurlijk. De diepte van het vaarwater wordt niet in een simpel getal weergegeven maar er wordt meteen een bioscoopfilm van de zeebodem gemaakt. Er wordt zelfs een stukje in de bodem gekeken en de kleuren geven aan wat voor soort bodem het is. Uiteraard worden scheepswrakken en ander memorabilia keurig weergegeven.

Wel een beetje eng is het als je nagaat dat de PD147 ruim 5 meter waterdiepte nodig heeft. Dat zijn twee woonverdiepingen van een huis! Help. Je zou die boot maar in je achtertuin hebben voor onderhoud. Het stuurhuis komt dan ruim enkele meters (!) boven het dak uit! Geschatte hoogte toch zo’n 13 meter.

Het is niet verwonderlijk dat de PD147 een redelijk grote haven als Harlingen niet eens kan binnenlopen, de drempel is te ondiep. Zelfs de industriehaven is maar 5,8m diep. Dan hebben wij het niet eens over de zeesluizen in de Afsluitdijk, die een miezerige diepte hebben van 4,4m kompleet vernield zouden worden door de Enterprise.

“Urker kotter maakt vrije doorvaart voor bij Kornwerderzand mogelijk” Lijkt mij echte Jan de Boer humor.

 

Kompas

Op een zeer onopvallende plaats is dit relikwie nog te vinden. Mochten alle systemen uitvallen dan kun je in het donker nog zien waar het noorden ligt. Kennelijk is dit een veiligheidsbepaling, net als een dubbel uitgevoerde radar en marifoon.

 

Telefoon en internetweerbericht

Via de satelliet is dit gewoon te ontvangen. Lijkt mij niet verstandig om zware bestanden te downloaden, zoals de vakantiefoto’s maar voor het normale e-mailverkeer is dit een perfecte oplossing. Weerberichten kunnen zo opgevraagd worden en zelfs mijn favoriete site www.buienradar.nl doet het goed. Zo weet de schipper of er zwaar weer op komst is. Dat wist hij alláng. De kriebel in zijn neus van eergisteren vertelde dat er een ZO wind met een kracht 8 zou opsteken.

 

Als hij dat niet als eerste weet dan is hij geen knip voor zijn neus waard!