Ik kan mij helaas niet aan de indruk onttrekken dat er in Zuid Oost Azie met iets andere maten gemeten worden dan bij ons in het brave Westen. De rapportcijfers die op deze officiële documenten prijken zijn in die gebieden zelfs nog hoger dan wat de beste leerlingen in Europa halen lijkt wel.

Dit is niet acceptabel naar mijn mening omdat ik met eigen

In de fabriek worden alle filets doorgelicht. Deze heeft een bloeduitstorting. Is de vis mishandeld of is men vergeten om een enge ziekte in de pangasiusvijver uit te roeien? Of was er geen antibioticum meer?

ogen heb gezien wat voor een wanorde het is op het gebied van het naleven van de voedselveiligheidseisen terwijl de directiekamers letterlijk behangen zijn met allerlei waardevolle documenten waar menig West Europees bedrijf spontaan van moet kwijlen.

Vrienden van mij zeggen dat deze certificaten gewoonweg gekocht worden zonder dat er veel inspanningen verricht worden. Na mijn bedrijfsinspecties bij vier grote visverwerkers en een certificerende instantie rijst mij het vermoeden dat zij een heel misschien, eventueel, mogelijk, vermoedelijk een beetje gelijk kunnen hebben.
Terwijl in Nederlandse vakbladen voor de voedingsmiddelenindustrie groot nieuws gemaakt wordt van een vergeten haarnetje in een kledingkast en het niet helemaal op orde hebben van de administratie van een certificerende instantie moet ik met groot verdriet terugdenken aan wat ik in Vietnam heb gezien. Bij onze niet aangekondigde onofficiële inspecties in 2010 regende het kritische gebreken voor wat betreft de voedselveiligheidsstandaarden.

Wat zijn de voedselveiligheidsstandaarden eigenlijk?
Dit zijn een paar pakketten met voorschriften waaraan een bedrijf zich moet houden om na inspectie het certificaat te kunnen behalen. Voor de voedingsmiddelenindustrie bestaan drie belangrijke standaarden:
BRC (British Retail Consortium). Dit is een zeer machtig instituut, vereniging (of kartel??) van Britse supermarktketens die hun inspanningen gebundeld hebben om hun leveranciers regels voor te schrijven om veilig voedsel te produceren. Oorspronkelijk was deze standaard bedoeld om hun huismerken in het gareel te brengen. Vanaf 2000 zijn deze standaarden opgesteld en anno 2011 hebben ze al een 6^e versie in het leven geroepen met steeds meer eisen. Alsof dit niet genoeg is heeft de Britse retailer Tesco hun eigen standaarden ontwikkeld. Dit is de waanzin ten top. Dit is te vergelijken als u een officieel rijbewijs haalt en dat uw Toyota dealer zegt dat u bij hun ook een rijbewijs moet halen.
IFS (International Food Standards). Dit is de Frans Duitse tegenhanger van het Britse BRC. Volledig met elkaar te vergelijken. Alleen de volgorde van deze regels is verschillend. Verder zijn dit twee parallel standaarden die naast elkaar een eigen leven leiden.
HACCP (Hazard Analysis of Critical Control Points). Spreek uit: Hessip. Dit is de kern van ieder voedselveiligheidssysteem binnen ieder voedingsmiddelenverwerkend bedrijf in de wereld. Met dit systeem wordt de producent gedwongen om over iedere processtap zelf goed na te denken of die een gevaar kan opleveren voor de consument. Zo ja, dan zal er een beheersingsmaatregel ingevoerd moeten worden. Bijvoorbeeld een goed koeling, of een metaaldetector installeren. Het grote voordeel van dit interne systeem is dat het bedrijf zijn eigen regels kan opstellen en er goed over moet nadenken. Sinds 1995 is ieder voedingsmiddelenproducerend bedrijf in Nederland verplicht een dergelijk voedselveiligheidssysteem in werking te hebben. De BRC en IFS hebben als kenmerkend verschil dat deze standaarden regels van bovenaf opleggen waaraan een producent zich moet houden. Het zijn meer de politiebureau standaarden.
ISO 22.000 (International Standardization Organization). Dit is de nieuwste kwaliteitsstandaard die internationaal goed kan functioneren. Hier moeten wel aanvullende randvoorwaarden bij om deze norm geschikt temaken voor de voedingsmiddelenindustrie. Een krachtig punt in deze standaard is dat de organisatie zichzelf dwingt om steeds te verbeteren, lang voordat dit buiten de poort merkbaar zou worden.

Kan het allemaal eenvoudiger?
Natuurlijk kan dit. Gewoon ISO 22.000 invoeren met een goed pakket aanvullende randvoorwaarden en daar zit al het HACCP systeem ingebakken. Deze norm is internationaal en goed doortimmerd. Het wordt hoog tijd dat de voedingsmiddelenindustrie in actie komt tegen de geldverkwanslarij van het BRC en IFS circus. Helaas erkennen de machtige schemahouders van BRC en IFS de ISO normen niet. Lees: ze willen het niet snappen omdat dit vreselijk veel omzet kost. Rekent u maar na: Een gemiddeld Nederlands voedingsmiddelenbedrijf is per jaar zo’n € 5.000 kwijt aan auditkosten en andere zaken om al die BRC en IFS certificaten op peil te houden! Het vreemde is overigens dat in Vietnam de prijzen nog veel hoger liggen terwijl de controles toch door lokale mensen uitgevoerd worden. Dit mag iemand mij een keertje uitleggen.

Een echte controleur voor voedselveiligheid zal zich bezig moeten houden met de inhoud van dit grappige doseertankje dat boven de dompelband hangt waar de pangasius filets een speciale behandeling krijgen.

Certicaatverleners corrupt?
Natuurlijk niet! Dat zou helemaal belachelijk zijn als de schemahouders van BRC, IFS en ISO tegen betaling de normen zouden verlichten of dat de inspecteurs enveloppen in ontvangst zouden nemen met een aardige inhoud. Integendeel, ieder jaar worden de eisen weer aangescherpt zodat er horden inspecteurs (auditors) op pad moeten om de hercontroles uit te mogen voeren. Hoe kun je zo slecht denken Velzeboef!

Het is volkomen idioot dat een voedselveiligheidscertificaat van BRC en de brave navolger IFS slecht één jaar geldig is. Het is bijna net zo erg als de APK keuring. Hier bovenop plaats ik uiterst grote vraagtekens over de wijze van inspectie. Zo’n brave auditor (een eufemisme voor inspecteur of controleur) zit eerst en paar dagen op kantoor eer hij de werkvloer op gaat om te zien hoe het er aan toe gaat. Er wordt vaak alleen maar naar de procedurele regeltjes gekeken zoals de werkinstructies, verbeterplannen, interne risicobeoordelingen etc. Er wordt nauwelijks gekeken naar de mensen zelf of die het willen maar vooral kunnen snappen of naar de structurele fout in de meeste toiletruimtes. Het maakt hun geen bal uit of de productiemedewerkers die aan de soep vulmachine nèt van straat zijn geplukt, dan wel een gefrustreerde medewerker is met een 40 jarig dienstverband of een goed getrainde en vakbekwame operator.

Moeten ze maar niet naar Zuid Oost Azië gaan. Daar vind je alleen op geld beluste productiemedewerkers die iets andere zorgen aan hun hoofd hebben dan de verwende Westerling.

Nee, ik word altijd erg verdrietig als ik weer zo’n ‘oogklep controleur’ zijn rondje door een bedrijf zie maken. Ze zien de helft maar van wat er zich op de werkvloer afspeelt. Laat staan dat ze direct communiceren met de medewerkers aan de lijn.
Ik kan zo een reisschema voor deze jongens maken.

No ploblem!