Buitenlands geklooi met voedsel levert genoeg aanknopingspunten op om met name Nederlands product uitstekend te promoten. Een korte rondgang met een klein video cameraatje laat in de meeste gevallen genoeg zien wat er allemaal hapert op het gebied van voedselveiligheid in de apenlanden. De geografische gebieden ten oosten van Bangladesh tot en met Zuid Oost Azië en China en donker Afrika reken ik tot de meest voedselonveilige gebieden. Denemarken, Duitsland, Estland en België reken ik tot de gebieden waar men iets snapt van voedselveiligheid. Daar staan de kennisinstituten die iets voorstellen en de bedrijven die ik gezien heb weten wat ze doen. Op het ontwikkelingsland Amerika kom ik later met veel plezier een keertje terug.

Schol kan zo vers aangeleverd zijn dat er nog geen spoortje te zien is van enzymatische afbraak en intredend bederf. Zo zou alle schol aangevoerd moeten worden.

In de apenlanden wil men het wel maar kan men het doodeenvoudig niet.
Let maar niet op de certificaten en oorkondes die daar aan de muren hangen. Die stellen in mijn ogen bar weinig voor. Vrienden van mij beweren zelfs dat ze vaak gewoon gekocht worden. Alle voedselveiligheidsregels benadert men volgens het ‘het kan ook morgen’ principe. Het is te vergelijken met het kopen van je rijbewijs tijdens het nemen van rijlessen.

Vis ook radioactief besmet?
In Vietnam heb ik in 2009 en 2010 al mijn geigerteller meegenomen omdat het algemeen bekend is dat de Amerikanen een paar gemene oorlogsspelletjes hebben uitgehaald. Er is niets bijzonders gevonden. Alle waarden bleven binnen wat ik in Nederland meet: 0,08 tot 0,25μSv/h. In het vliegtuig naar huis werd het bijzonder spannend: 4,13μSv/h
De kernramp in Japan zal er ook voor zorgen dat de vis uit de Pacific wel eens geleidelijk aan radioactief besmet zou kunnen worden. Zelfs de media lijken te juichen bij de berichten dat de giftige wolken de zee opwaaien. In de zee leven ook nog vissen die de radioactiviteit zelfs goed kunnen cumuleren. Tel daarbij het geklooi op van de tropische aquacultuur en er liggen genoeg ijzersterke argumenten op tafel om eens voedselveilige vis te gaan kopen in gebieden waar de bescherming van het milieu nog iets voorstelt.

De Noordzee!

De Pacifische oceaan zou wel eens een groot besmet terrein kunnen worden waar de consument huiverig van gaat worden. Dit zou dan wel eens het einde kunnen betekenen van de import van Pacifische schol.

Dit kan er gebeuren om het imago van de Noordzeevis ijzersterk te maken:
Er liggen nu genoeg kansen. Wij rapen er een paar voor u op:

1. Stoppen met het toevoegen van extra water aan de vis
Dit kan op drie manieren:
Niet meer injecteren
Hier wordt door middel van vele injectienaalden tegelijk injectievloeistof in de vis gespoten. Door de vis met waterige oplossingen te injecteren neemt het vlees extra vocht op en wordt de vis zwaarder. De visverwerker ziet zijn winstmarge op een handige manier stijgen. Injecteren is op zich niet verboden maar het moet wel eerlijk op het etiket vermeld worden. Dat laatste wordt vaak een klein beetje vergeten. Laat staan dat de Horeca dit gaat vermelden. En de consument zich maar afvragen waar al dat vocht vandaan komt als er een visje gebakken wordt. Verse vis bevat lang niet altijd extra water.

Injecteren van tong is niet altijd nodig. Gewoon zout met roomboter zijn al voldoende om iets lekkers van te maken.

Niet meer tumbelen
Door de gefileerde vis in een soort betonmolen samen met het vocht een kwartiertje te laten ronddraaien, neemt deze snel het vocht op dat in overvloed in de tumbler aanwezig is.
Niet meer meervoudig glaceren.
Hierbij wordt vers ingevroren hele vis, visfilet of garnalen voor enkele seconden in een waterbad gedompeld om daarna weer opnieuw verder ingevroren te worden. De vis wordt zo tegen uitdroging beschermd wanneer deze langdurig in de diepvries bewaard wordt. Deze behandeling kan ook overdreven worden door het meerdere keren te herhalen. Iedere keer pikt de vis 5 tot 8% extra water op. Door vis individueel in plastic te verpakken is glaceren helemaal niet meer nodig.
2. Gebruik de claim ‘bevat geen extra water of andere toevoegingen’
Dit mag iedere producent op legitieme wijze op het etiket zetten. Hiermee bereikt de visverwerker twee doelen. De consument wordt ten eerste nieuwsgierig en zal zich afvragen wat er anders in de vis gestopt wordt en vooral het waarom. Let op, dit kost wel zo’n beetje 10% gewichtsrendement. Het tweede doel zal zijn dat de producent die dit als eerste durft te vermelden oorlog zal ontketenen binnen de verwerkingsbranche. Zijn collega’s worden automatisch gebrandmerkt. Alleen zij die boter op hun hoofd hebben zullen in de gordijnen klimmen. De goeden zullen zeer snel de claim overnemen.
3. Start met de monitoring van de radioactiviteit van vis
Dit is in feite overbodig maar het is in publicitair opzicht altijd goed als blijkt dat de Noordzeevissers vanaf 2010 blijken de radioactiviteit standaard te hebben gemonitord. De meetgegevens hoeven niet breed in de publiciteit gebracht te worden omdat de consument zich dan zal afvragen wat de directe aanleiding is van de metingen. Een eenvoudige geigerteller koop je al voor € 250. Wij hebben eentje al drie jaar in gebruik.
4. Rol het duurzaamheidsverhaal samen met diervriendelijkheid breed uit
De afgelopen 3 jaar zijn ongemerkt heel veel dingen gebeurd op het gebied van MSC certificering bijvoorbeeld en visserij innovatie waar de consument nog geen flauw benul van heeft. Het is zelfs noodzakelijk om de eigen vissers van goede informatie te voorzien zodat zij in figuurlijke zin hun eigen product beter leren verkopen.
5. Verbeter de voedselketen vanaf de vangst tot in het winkelschap
Hier volgen een paar belangrijke verbeterpunten:
Bewerk de vis meteen na de vangst tot een panklaar product
De vis meteen na de vangst schoonmaken en ervoor zorgen dat deze binnen 60 minuten ingevroren is, levert de meest mooie kwaliteit op. Momenteel wordt veel vis alleen maar gestript (ontdoen van darmen en galblaas) en op ijs gezet. In de vangstgebieden buiten de Noordzee wordt het verder bewerken en invriezen al op grote schaal gedaan. De kustvisserij kan deze verwerking ook op kleinere schaal uitvoeren door proces installaties op schepen op strategische plaatsen op zee te stationeren.
Houd de verse vis daadwerkelijk vers!
Een visser die een week op zee is of zelfs twee weken op zee is kan niet met droge ogen beweren dat zijn vis nog vers is. Deze is weliswaar op ijs gezet maar de technologische achteruitgang is al in vergevorderd stadium. Niet alleen de bacteriologisch bederf vindt er plaats maar ook enzymatische afbraak wat lang niet altijd bevorderlijk is voor de kwaliteit van de vis. De vishandel moet ook ruim de tijd hebben om het product te kunnen verkopen en die is aan boord van de viskotter al opgesoupeerd. Gekoelde vis dat drie weken oud is gaat het niet worden. Dat weet iedere Tokkie!
Stel een dagelijkse parlevinker dienst in met de wal
Een briljante oplossing is om een dagelijkse pendeldienst naar de wal te onderhouden vanaf een centraal deel van de Noordzee. De viskotters kunnen zo mooi op brandstof besparen op de weekend retourtjes. Een gemiddelde viskotter is snel wekelijks 5.000 liter brandstof kwijt om heen en weer te stomen naar de visgronden.
Zorg dat iedere kotter gecertificeerd is op gebied van voedselveiligheid
Dit kan zelfs collectief gebeuren door een hygiënecode op te stellen voor de kustvisserij. Weinig knellende regels maar wel een paar duidelijke principes op gebied van voedselveiligheid. ISO 22.000 is veel beter overigens en geldt als enige internationale norm. Hier zijn spectaculaire verbeteringen te behalen. Door de hygiëne aan boord van een viskotter eens kritisch te bekijken, zal de houdbaarheid dramatisch toenemen en de voedselveiligheid goed geborgd kunnen blijven. Een doorn in mijn oog is dat de viskisten op de visafslag nauwelijks goed schoongemaakt worden als zij voor hernieuwd gebruik klaar gemaakt worden. Kruisbesmetting komt heel vaak voor in de visserij. Vermijding van contact met straat- en grondvuil en hygiëne aan boord van een viskotter zijn enkele belangrijke verbeterpunten. Bedrijfskleding, goede toilethygiëne, niet roken op de werkplek en goede en regelmatige reiniging en desinfectie van de apparatuur aan boord van de kotter zijn eerder uitzondering dan regel naar mijn idee.
6. Breng de verbeteringen in de publiciteit
De ongekende populariteit van het natuurprogramma op Discovery Channel: ‘The deadliest catch’ toont aan dat er degelijk belangstelling is voor de visserijverhalen. De ongekende populariteit van ‘Boer zoekt vrouw’ geeft ook aan dat stoere beroepen veel kijkers trekt.
Een visser heeft ook een stoer beroep.
Een visser heeft naar mijn idee veel mooiere verhalen te vertellen dan een gemiddelde boer. Er wordt naar mijn mening aan boord van een viskotter meer gelachen dan op een boerderij.
Een programma als ‘Visserman zoek vrouw’ zal ervoor zorgen dat dit vak niet snel uit zal sterven.

Visser; het één na oudste beroep van de wereld!