Afgelopen week mocht ik getuige zijn van een demonstratievisserijtje zo’n 60 mijl ten noorden van Schiermonnikoog. De kotter was goed gevuld met prettig geluimde mensen uit de visdetailhandel voor wie een uitje was georganiseerd als beloning van een goede zakelijke relatie. In de stuurhut waren zo’n beetje de meest deskundige schippers verzameld, die mij ooit verteld hadden dat de natuurreservaten op zee juist uitgestorven woestenijen geworden zijn als gevolg van het gebrek aan bodemverzorging van die gebieden omdat daar niet meer gevist mag worden. Ik geloofde daar eerst geen snars van. Alle natuurgebieden op het vaste land zijn toch een pakhuis van exotische flora en fauna? Op zee geldt toch hetzelfde, of niet soms? Menige boom heb ik hiervoor opgezet met menig boze schipper. Nu was de tijd aangebroken voor mij om met eigen ogen te zien wat er zo uit deze rijkgevulde natuurgebieden omhoog gevist zou kunnen worden. Logisch natuurlijk om eens nader kennis te maken met de Noordzeevis. Het is eens wat anders dan Vietnam. De kotter had voor deze gelegenheid speciale toestemming om in dit natuurgebied te mogen vissen.

Oorspronkelijk bedacht om een kraamkamer te ontwikkelen voor met name schol. Momenteel is het een dump van zeesterren en krabben en stenen van Greenpeace.

Wat is een scholbox?
Dit is een reeks aaneengesloten natuurgebieden die in de 90-er jaren geproclameerd zijn door de milieuorganisaties om schol voor uitsterven te behoeden. Fantastisch idee destijds, schoorvoetend door de visserij geaccepteerd en Nederland bv kon weer pronken dat ZIJ het beste milieujongetje van de klas waren. Het idee er achter was best goed. Schol dat in zijn jonge jaren juist in de ondiepe kustwateren opgroeit zou de kans krijgen zich flink te vermenigvuldigen. Na zo’n drie jaar is de schol rijp voor de vangst en zou de scholstand weer volledig hersteld zijn. In de loop der jaren werd het snel duidelijk dat de natuurreservaten een grote dooie boel werd en alleen maar zeesterren en krabben te vinden waren. Tegelijkertijd vond er een scholexplosie plaats voor de kust van Denemarken. In 2011 en 2012 is er ook een explosie in de aanvoer van schol waar te nemen, ook weer om onverklaarbare redenen. Nadeel van een dergelijke grote aanvoer is dat de prijzen zeer slecht zijn. Momenteel rond € 1,45/kg gemiddeld.

Waarom geeft men de fouten niet toe?
Voor de zoveelste keer hebben de milieubaarden ongelijk gehad, zonder dat zij hier ruchtbaarheid aan gaven. Dat is immers nieuws met een zeer geringe publiciteitswaarde. “Het experiment is immers in volle gang” wordt steevast er onder de baard vandaan gereuteld. Anno maart 2012 is de algemene opvatting dat dit hele experiment om onduidelijke redenen mislukt is. De meest gangbare theorie luidt dat als gevolg van het weglaten van de bodemberoering er te weinig voedsel beschikbaar is voor de jonge aanwas. Iedere visser kan mij vertellen dat juist aan de randen van de scholboxen zeer veel vis gevangen wordt. Nu wil men een van de rijkste visgronden, de Doggersbank op een vergelijkbare wijze gedeeltelijk afsluiten van de visserij. Hebben wij dan niets geleerd van het echec van de scholboxen? Moeten we dat niet eerst eens uitpluizen?

Zo zien de natuurreservaten op zee er uit laat Greenpeace ons weten. De milieubaarden laten de echte opnames niet zien van modderige, met stenen bezaaide bodem van de Noordzee dat de werkelijke gezonde zeebodem voorstelt.

Wat vingen wij in de scholbox?
Zo’n 60 mijl ten Noorden van Schiermonnikoog werden de twinrig netten uitgeworpen en gedurende twee uur werd er een trek gedaan in het 20meter diepe water over een breedte van zo’n 160m. Zelf had ik twee koelboxen in gereedheid gebracht en een zwaar geïsoleerde temperatuur meetkist om nieuwe gegevens te verzamelen omtrent de opwarming van vers gevangen vis. Aan dit uiterst interessante experiment zullen wij later aandacht besteden.

2 uur verder en 500 liter gasolie lichter werden de netten gehaald en alle opstappers verzamelden zich rond de stortbak om de rijke oogst van onze natuurreservaten eens te bewonderen. Een half uur later toen de netten weer op de haspels opgerold lagen, vroeg iedereen zich af op welke geheimzinnige manier de vissers de netten geleegd hadden. Er was nauwelijks een visje gezien. Gedreven door nieuwsgierigheid spoedde ik mij naar de stripruimte waar een bodem van een plastic vismand amper bedekt was met vis. Rode poon, een enkele knorhaan, een tarbotje, wat ondermaatse makrelen en een enkele horsmakreel en een grote vracht aan krabben, zeesterren, een paar lege mesheften en een verdwaalde Langoustine. GEEN ENKELE SCHOL!

Het leek wel of de zakeinden niet goed geknoopt waren of dat de netten gedraaid waren. Niets van dat alles kon een boze schipper mij vertellen terwijl wij naar de vaste wal voerden.

Zelden was ik zo ontgoocheld bij het zien van de uitkomsten van ons milieugepruts.

Dit is het treurige beeld weer van de proefvisserij in het natuurgebied van 22 jaar oud...De scholbox.

Het wordt hoog tijd dat de Heidemij in zijn oude glorie hersteld wordt. De Noordzeebodem moet maar eens een meter diep omgeploegd worden. Dan ligt de schol twee meter dik op de bodem met een zeemeermin ernaast.

Reken maar dat ik dan weer mee ga!