Onze voedingsmiddelenindustrie moet zich aan de Warenwettelijke regels houden. Dat is iedereen wel bekend. Verder heeft ieder bedrijf een eigen huishoudelijk reglement waarin ondermeer bepaald wordt wat voor soort bedrijfskleding er gedragen wordt en waar en hoe de handen gedesinfecteerd worden. AL deze regels bij elkaar noemt men ook wel een voedselveiligheidssysteem van de producent. Ook wel samengevat in een systeem dat opgesteld is volgens de beginselen van de HACCP.
Minder bekend bij het winkelend publiek zijn de rigoureuze regels die de detailhandel de voedingsmiddelenindustrie oplegt om naar hun eigen idee de voedselveiligheid te kunnen waarborgen. Het is best begrijpelijk dat de supermarkten scherp letten hoe hun huismerken geproduceerd worden om de gezondheid van de consument te kunnen blijven garanderen. Een beetje jammer is dat de meeste regels volledig overbodig zijn omdat in de wetgeving alles al geregeld is. Niet getreurd, de voedingsmiddelenindustrie loopt voor 98% al aan de leiband van deze BRC en IFS regels. Er worden soms de meest onzinnige dingen opgemerkt en opmerkingen gemaakt over welhaast buitenaardse problemen.
Hoe schoon is het toetsenbord van de supermarkt kassa? Dan heb ik het niet eens over de nagelranden van de supermarktmedewerkers. Die veroorzaken een stevige kiemdruk op onze boodschappen.
Dit is de onzin waar men soms over praat:
- Stof op een afvoerbuis
- Gaatje in het plafond
- Geen code bekend van de pleisters die gebruikt worden die voorzien zijn van een stukje metaal
- Afscherming van de metalen bevestigingsclips die weer dienen om de beschermkap van de TL-buizen te bevestigen.
- Maaswijdte van een haarnetje dat men te groot vindt
- Personeel mag geen flanellen onderkleding dragen, want dat kan stof veroorzaken.
- En zo kan ik wel een uurtje doorgaan.
Het paardenvlees schandaal heeft pijnlijk aangetoond dat in een grote Engelse supermarkt keten lasagne in het schap lag dat maar liefst 30% paardenvlees bevatte in het rundergehakt. Zelfs die zogenaamde perfecte voedselveiligheidsschema’s konden deze fraude niet ontmaskeren.
Supermarkt winkels zijn zelf de grootste viespeuken
In de winkel zelf waar de consument komt is alles redelijk op orde. De meest klassieke overtredingen die in de winkel te zien zijn als volgt:
Temperatuur beheersing
Neemt u maar voor de grap een thermometer mee. Zelden zal kippenvlees en vis kouder zijn dan de wettelijke 4oC. Prik maar gerust in het pak dat u net in het winkelwagentje heeft gelegd. Ik raad u niet aan om dit aan de supermarkt manager te laten zien maar indirect kunt u vragen of zij zelf de temperatuur wel goed gemeten hebben. “Ja hoor mevrouwtje, bij ons klopt alles.” Krijgt u steevast te horen, terwijl de witte ring boven het hoofd uit elkaar klapt van ellende.
De THT (Tenminste Houdbaar Tot) overschrijdingen
Dit is een standaard fout die vrijwel in iedere supermarkt te vinden is. 7 dagen voordat de THT datum dat op het doosje met eieren staat verlopen is moet het product al uit de schappen verwijderd zijn. Dit is allemaal geregeld in de EU verordeningen. Eieren mogen 28 dagen na leg datum gegeten worden maar moeten na 21 dagen na de leg datum niet meer verkocht worden.
Niet bij de scharreleieren kijken maar naar de meer bijzondere soorten.
Hoevaak komt het niet voor dat er beschimmeld fruit meeverkocht wordt? Het heeft vaak te maken met algemene hygiene.
Houdbaarheidsdatumtruc
Veel supermarkten zijn dermate lui om dit te controleren dat zij de klant zelf aanbieden dat het product gratis is als zij product weten te vinden dat nog nèt niet is verlopen. Voor vlees- en zuivelproducten en producten waarin deze producten zijn verwerkt is overschrijding van de tht datum strafbaar. Voor de overige producten levert dit slechts een schriftelijke waarschuwing op.
Hygiëne van het personeel
De talloze middelbare scholieren die als supermarkt Truus of Kees wat geld bijverdienen hebben vaak geen flauw idee wat de regels op het gebied van voedselveiligheid inhouden. Ze krijgen nog wel de opdracht om temperatuurlijsten in te vullen (aflezen van de koelkastthermometer, wat verboden is) en alles een beetje netjes te houden. Talrijk zijn de besmettingsfouten en kruisbesmettingsrampen die het personeel veroorzaakt. Met de handen in het zakje voordat het product erin gaat. Met vuile handen het product aanraken, eventueel met handschoenen aan.
Met lange haren werken met open product.
Opleidingsniveau van het personeel
Het zegt weinig dat er veel scholieren rondlopen. Die weten op het specifieke terrein van voedselveiligheid en technologie bar weinig. Vraag maar niet naar het verschik tussen karnemelk, yoghurt en kwark. Dat kijkt ‘Jopie beugelbek’ je met een mond vol ijzerwerk met een holle blik aan. De dames van de broodafdeling hebben geen idee wat schimmels en gisten zijn terwijl zij met beide handen een brood beetpakken om door de snijmachine te halen.
Hygiëne op de werkvloer een ramp
Als gezegd wordt de winkel zelf regelmatig gepoetst met gerobotiseerde schoonmaakmachines.
Neem maar eens een kijkje in het magazijn.
Het licht is wat gedempter en de geur van gistende restanten en vochtig karton komt je al tegemoet.
Zelden is het er netjes en het lijkt eerder op een opslagloods waar een explosief is afgegaan. De inname van flessen, lege emballage vormen aardige risico’s voor wat betreft ongedierte. Door ruimtegebrek gedwongen moeten veel supermarkten de lege emballage en ook de zojuist gelost producten tijdelijk op de stoep stallen, zonder overkapping.
Menig personeelskantine van een supermarkt is te smerig om tegen de muur te gaan staan. Die blijft dan van narigheid als behang aan dezelfde muur plakken.
Lekker zeg! Als je in het donker, rijdend in de auto bijvoorbeeld, lekker wilt genieten van een appel, kun je soms bedrogen uitkomen. Vaak is de consument zelf bedrogen doordat hij een tweejarige appel heeft gekocht.
Supermarkten hebben een dubbele moraal
Door enerzijds de voedingsmiddelenindustrie het vuur aan de schenen te leggen omwille van hun onderhandelingspositie moeten ze eerst zelf de rommel opruimen. Bij menig DC en supermarkt is het een voedselonveilige wanorde.
Dan heb ik het niet eens over het schandalige kopieergedrag van de A-merken dat de supermarkt huismerken als hoofd bedrijfsdoelstelling lijken te hebben gemaakt. Hier komen we in een latere column op terug.
Het fatsoen dat de supermarktinkopers hebben vormt zo’n beetje het dunste boek van de wereld. Persoonlijke relaties worden vervangen door optimaal beschadigende relaties waarbij het kwetsen van personen de hoofdmoot vormt. De fabrikant wordt doodleuk voorgerekend wat zijn kostprijs moet zijn en gemakshalve heeft de inkoper ook nog een marge bij gerekend. Bovendien wordt steeds meer per telefoon ingekocht en volgens papieren specificaties. Pas als de consument klaagt over een verschil dan komt ook weer dezelfde inkoper in actie om de fabrikant een paar dure lessen te geven.
De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit kan alleen maar bevestigen dat de regels van voedselveiligheid vooral in de supermarktketens met voeten getreden worden.
Het wordt tijd dat wij eens een undercover inspectie gaan uitvoeren bij de DC’s en een paar gezaghebbende supermarkten. De rapporten verkoop ik dan door naar de NVWA.
Dan hebben die ook weer voor een jaar lol.