Als ik de Russen mag geloven is de Nederlandse zuivelindustrie een wellustig Sodom en Gomorra waar nauwelijks goede controle is en het nuttigen van een glas Nederlandse melk in feite een vorm van Russisch roulette is waarbij het magazijn van de revolver volledig is doorgeladen.

De Russen zien spoken bij de controles van onze eigen zuivelindustrie. Het wordt tijd dat ze eens in de spiegel gaan kijken

De recente berichten over de dreigende sluiting van de Russische grenzen voor onze zuivelproducten is welhaast een regelmatig terugkerende Oostblok retoriek die sterk aan devaluatie onderhevig is. Tijd om een paar punten hierover te belichten.

Rusland wil hiermee de zelfvoorzienendheid afdwingen voor hun eigen industrie?
Best wel een loffelijk streven die alleen slaagt als de Russen beter zijn naar de mening van de lokale consumenten. Dit heet vrije marktwerking. Een relatief nieuw begrip in het ex-communistische paradijs. Er zijn dossiers bekend van Nederlanders die in de omgeving van Moskou een groot zuivelbedrijf gingen leiden en gillend daarvandaan kwamen.

Als de Russische producten beter zijn en de productiecapaciteit voldoende, dan zal de marktwerking dit probleem snel oplossen, ten koste van onze eigen zuivelindustrie. Helaas voor de Russische zuivelindustrie is het omgekeerde eerder waar. Productkwaliteit wint het hier duidelijk van het eigen voedselnationalisme. Pijnlijk maar waar.  Het heeft alle schijn dat de Russische zuivelindustrie een gereguleerde puinhoop is waar alleen producten gemaakt kunnen worden die simpel van aard zijn.

Welke problemen kent de Russische zuivelindustrie?
De aanvoer van rauwe melk is in dat grote land een immens probleem. Er zullen wel grote melkveehouderijen uit de grond gestampt zijn maar die zullen breed gehinderd worden door de lokale bureaucratie, schaarste aan onderdelen, vakkennis op de werkvloer en de gebrekkige werkmentaliteit van de doorsnee (ex-communistische werknemers). Veelal zijn het de vrouwen die vanuit een maatschappelijke traditie de touwtjes stevig in handen hebben als het gaat om het organiseren van werk en het werken zelf. In veel bedrijven is dit zichtbaar terwijl veel mannelijke collega’s meer heil zien in de inhoud van hun Vodka fles.

Oog om oog tand om tand
De Russische zuivelcontroleurs hebben vaak last van de taalbarrière. Een argeloze tolk moet vaak de vaktaal begrijpelijk zien te vertalen. Vaak zijn in het verleden enorme misverstanden ontstaan. De inspecteurs denken vaak zeer rechtlijnig. Het omgekeerde is helaas ook het geval dat EU inspecteurs voor landbouwzaken eisen dat binnen 10 minuten een document ‘XYZ’ op tafel moet komen anders wordt er genoteerd dat die er gewoonweg niet is. De eisen die de Russen stellen zijn best redelijk en komen in grote lijnen zelfs overeen met die van de EU. Het is vaak het geneuzel over protocollen, toleranties en zeefmaten die de aanleiding vormen van het dreigend handelsprotectionisme.

De zware metalen eis.
In Rusland vindt men veel meer zware metalen in de melk dan in Nederland waar een strikt milieubeleid heerst. In Rusland ploft er nog wel eens wat en dat levert meteen spannende chemische uitkomsten. Als gevolg hiervan wordt in Rusland de melk regelmatig bemonsterd om te kunnen monitoren of er niet ergens een milieurampje zich voltrekt. In Nederland vindt men nooit wat in de melk, zodat men op basis van een volwaardige risicobeoordeling kan volstaan met een veel lagere monster frequentie van zeg maar eenmaal per jaar. De Russen leggen ons hun eisen op zodat wij gedwongen zijn om heel veel monsters naar gespecialiseerde laboratoria te brengen. Pure geldverspilling.

Voederkwaliteit wordt in Nederland goed gemonitord
De kwaliteit van het voer voor de melkkoeien zal lang niet zo gecontroleerd zijn als wat wij in Nederland kennen. Onlangs zag ik een analyseformulier die een veevoederfabrikant tegen betaling uiteraard had gemaakt van een doodeenvoudige graskuil. Deze bevat maar liefst 75 controlepunten. Daar kan geen Rus tegenop!

De zuivelindustrie moet zich niet ergeren aan de Russen. Verbazing is een beter begrip

Koeling van de rauwe melk
In Nederland wordt deze over relatief korte afstanden aangevoerd naar de melkfabrieken. (Op de bio melk van Arla na, die wordt vanuit Denemarken naar Nijkerk gesleept) In Rusland ligt dat ongetwijfeld ietsjes anders. De afstanden zijn snel tien maal zo groot en de transportmiddelen iets minder van kwaliteit dan wat wij gewend zijn. Toch moeten wij ons houden aan de koelingseisen van de Russen, die gebaseerd zijn op een gammele infrastructuur die wij allang niet meer kennen.

Geen Rijkstoezicht op de Nederlandse zuivelindustrie
In Rusland is men gek op Rijkstoezicht en dito stempels en de daarbij behorende protocollen. In Nederland heeft de NVWA het COKZ (Centraal Orgaan voor Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel) officieel aangewezen om voor hun de controles uit te voeren. Regelmatig wordt het COKZ door de NVWA gecontroleerd op vakmanschap en integriteit. Iets wat in Rusland wellicht een minder ontwikkelde term is. Als gevolg van de dereguleringsdrift van onze huidige politieke machthebbers is er een situatie ontstaan dat de zuivelindustrie tenminste éénmaal per jaar een officiële controle krijgen, terwijl de overige voedingsmiddelenindustrie blij mag zijn dat dit eenmaal in de drie jaar plaatsvindt. Persoonlijk vind ik dat die controles van beide instanties best wat scherper mogen zijn.

Hoelang wordt de Nederlandse zuivelindustrie gecontroleerd?
Ten tijde van Tsaar Alexander II (1855 – 1881) bestond er al in Nederland landbouwonderwijs. Nog voor het einde van de 19^e eeuw waren er al Rijkskeurmerken gangbaar voor de zuivelproducten. Hieruit is uiteindelijk het COKZ voortgekomen. Dit is een goed geschoolde club met eigen laboratoria Qlip die qua automatisering op eenzame hoogte staat in de branche.

Als de Russen ons zuivel niet lekker vinden, dan kopen ze toch de spullen in China? Die zijn zéér betrouwbaar, goedkoper en erg vaardig in eiwitcorrecties heb ik mij laten vertellen.