Een gelukkig en gezond nieuwjaar wens ik iedereen vanaf deze plaats toe. Het dreigt al weer een spannend jaar worden waarbij de nodige leuke zaken zich op voedingsmiddelengebied zullen afspelen. De wetgeving ter bescherming van de consument  is zogenaamd verbeterd en de papieren inspanningen op het gebied van voedselveiligheid zal kwadratisch toenemen terwijl op de werkvloer de aandacht nóg meer gaat verslappen. Deze trend zal zich helaas gaan voortzetten. Immers, deskundigheid op de werkvloer is alleen maar duur en lastig voor het management.

De nieuwe EU regelgeving 1169/2011 voorkomt niet dat er grootschalig verklooid voedsel geproduceerd wordt. Integendeel zoals deze Franse ondernemer in 2014 demonstreert op de kerstmarkt in Parijs

Ik doe graag tien voorspellingen voor het komende jaar. Over 12 maanden zullen wij de balans gaan opmaken. Als de score onvoldoende is, ga ik mijzelf een taakstraf opleggen van 40 uur ten behoeve van een noodlijdende ondernemer in de voedingsmiddelenindustrie. Een week met een viskotter meevaren valt hier ook onder. De visserijsector is op veel fronten noodlijdend.

1.Voedselfraudes
Wij zullen weer worden opgeschrikt door boeventrucs waarbij vooral dure voedingsmiddelen mee gemoeid zullen zijn. Oorsprong en samenstellingsfraude. Denk hierbij aan eiwitten van dierlijke oorsprong, honing, kaviaar en producten met exclusieve oorsprong claims. Het watermanagement zal een prominente plaats in gaan nemen.

Biofraudes zijn het meest makkelijk te begaan. Het gehalte aan pesticides is in conventionele voedingsmiddelen zo laag geworden dat er nauwelijks nog onderscheid gemaakt kan worden. Wel moet de fraudeur erop letten dat er geen verboden middelen gebruikt worden. De argeloze, en vooral dik betalende consument kan écht niet zien aan een kropje sla of deze biologisch van oorsprong is of niet. Het is een van de meest immorele fraudevormen die er bestaat.

Naar alle waarschijnlijkheid zullen de meeste voedselboeven zich vooral ten oosten van de Rijn en Donau bevinden.

2.Terugroepacties van voedingsmiddelen zullen talrijk zijn
Er zullen veel (minimaal 10) landelijke recall acties plaats gaan vinden. Voor 90% zullen die betrekking hebben op een onjuiste vermelding van een allergeen of onbedoelde sporen in een schoon verklaard product. De meeste van deze recalls zijn totaal onzinnig maar het is vaak de NVWA die er een sport van maakt om zoveel mogelijk terugroepacties op te starten omdat het zo goed is voor de Europese statistieken. Hiermee geeft de nationale voedsel en waren autoriteit aan dat zij goed hun best doen, terwijl 80% van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie handelaren en winkeliers geen bezoek zal krijgen van deze dienst. Er zijn genoeg voorbeelden van bedrijven die in geen 8 jaar geen bezoek hebben gehad, terwijl de richtlijnen van onze eigen NVWA voorschrijft dat de bezoekfrequentie minimaal eenmaal in de twee jaar moet zijn.

Ik vrees dat er een grote voedselvergiftigingsuitbraak (met terugroepactie) plaats gaat vinden waarbij onze eigen darmbacteriën de oorzaak zullen zijn. Het hoeven niet direct resistente bacteriën te zijn maar de meer de doodeenvoudige e-coli uitbraak.

3.Deining op de graanmarkt, met prijsverdubbeling tot gevolg
Omdat de bodem van onze graanvoorraad schuren aardig zichtbaar worden, zijn wij nu bijzonder kwetsbaar voor mislukte oogsten als gevolg van natuurrampen. Rusland houdt de hand op de graanknip, China moet zijn varkens steeds meer gaan voeren en een prijsexplosie valt te verwachten. Tel daarbij de eeuwige dreiging van de fusariumschimmels hierbij op en de parameters van de rampenformule zijn bijna allemaal ingevuld. Een verdubbeling van de prijs is te verwachten en zal een vergelijkend economisch effect hebben als dat van een exploderende olieprijs. Een broodoproer dreigt in Rusland, als Tsaar Poetin I de prijzen niet onder controle houdt. Bij ons is het gelukkig 170 jaar geleden dat er een broodoproer plaatsvond.

4.Tijdelijke verbetering van de winstmarges van de producenten
De gedaalde energieprijzen zullen tijdelijk meer lucht geven bij de voedingsmiddelenproducenten om de marge te verbeteren. De retailers zullen traditiegetrouw er als de kippen bij zijn om deze winstmogelijkheid af te romen. De ingewikkelde financiële en met Nijenrodiaanse sluwheid getinte bezuinigingen die het kabinet Rutte 2  de afgelopen jaren heeft ingevoerd, zullen nu pas merkbaar worden bij veel werkgevers. Dat is een van de redenen waarom de economie niet maar wil opstarten. Het brede vermoeden onder de bevolking dat men massaal gewiebeld wordt, uit zich in het aanleggen van steeds grotere reserves die ten koste gaan van het investeringsklimaat.

5.Toenemende onduidelijkheid rond de nieuwe EU verordening ‘consumenteninformatie’ 1169/2011
Dit stukje EU wetgeving dat per 13 december 2014 officieel van kracht is geworden is een triest stukje broddelwerk van onze Europa vertegenwoordigers. De mogelijkheden om te sjoemelen met onze voedingsmiddelen zijn alleen maar toegenomen. De desinformatie van de consument zal ongekende proporties gaan krijgen. Men snapt de voedingswaarde wijzer niet, de vermelding van de E-nummers kan nog gemanipuleerd worden en de herkomstaanduidingen zijn verre van duidelijk. Het etiket van een overhemd bevat straks nog méér informatie dan een potje augurken. Wij gaan het komende jaar hier uitgebreid aandacht aan besteden in de vorm van een symposium of iets dergelijks. In grote delen van Europa lijkt deze nieuwe regelgeving totaal niet te leven. Heel weinig etiketten lijken te kloppen in Frankrijk, Spanje en Italië bijvoorbeeld. Dan heb ik het niet eens over de nieuwe EU lidstaten die rond de Donau liggen.

6.De eetlustremmers zullen ontdekt worden
Dit is het enige wapen tegen obesitas. Door inname van de juiste natuurlijke eetlustremmers zal de energieinname geleidelijk afnemen met een geleidelijke en evenwichtige lichaamsgewichtdaling tot gevolg. De )pseudo)farmaceutische industrie zal ook nog een behoorlijke toon meeblazen om de belangen van de chemische geneeskunde te beschermen. De ‘snellepillenjongens’ zullen ons steeds beloven dat je in twee weken 17 kilo kunt afvallen.

Voedsel nationalisme leeft volop in Frankrijk. Niet zo verwonderlijk, het woord chauvinisme is Frans van oorsprong

7.De ineffectiviteit van de voedselveiligheid schema’s BRC en IFS van de retail zal duidelijk worden
Oorspronkelijk hebben de supermarkten eigen voedselveiligheidsstandaarden in het leven geroepen om de voedselveiligheid van hun eigen huismerkproducten te kunnen waarborgen. Een totaal overbodige maatregel omdat de voedingsmiddelenindustrie zich toch al aan de wettelijke regels moet houden. “Het is een instrument om beter aan de wettelijke en onze aanvullende eisen te kunnen voldoen”, piept de retail in koor. Het tegendeel is helaas eerder waas naar mijn idee. De administratieve last van dergelijke systemen is dermate topzwaar geworden dat er alleen maar oog lijkt te zijn naar procedurele onjuistheden en futiliteiten op het gebied van voedselveiligheid. Of er genoeg kennis is in de productie komt nauwelijks aan de orde. Sterker nog, men realiseert zich vaak na twee dagen inspectie dat ook nog een rondje door de fabriek gemaakt moet worden. De voedingsmiddelenindustrie voelt zich gechanteerd door de retail omdat die het behalen van het BRC of IFS certificaat doodleuk verplicht stelt terwijl FSSC 22.000 een veel beter en vooral goedkoper alternatief is. Daar wordt gekeken naar het functioneren van het management dat van veel fundamenteler belang is dan het behalen van een certificaat met een hoog corrumperend gehalte.

8.Dierenwelzijn krijgt volop aandacht
De vleesetende consument moet eindelijk haar ogen openen voor het feit dat de productie van roodvlees en pluimvee een grote industrietak is. De tijd dat de boer per jaar zijn twee huisvarkens  en de vier kippetjes die op het erf rondscharrelden slachtte is alláng voorbij. Om de prijs onder druk van de retail en internationale concurrentie laag te houden is een industriële aanpak noodzakelijk. Dit neemt niet weg dat er onderhand gekeken kan worden naar de belevingswereld van het betreffende dier zelf. Het politieke klimaat is er rijp voor en de technologie inmiddels beschikbaar. Ook in de visserij zal de vooruitgang merkbaar zijn. Doordat de vissen direct na de vangst elektrisch verdoofd kunnen worden en snel gekoeld in ijswater, wordt de houdbaarheid sterk verbeterd. Gelukkig geeft de dalende gasolieprijs de sector iets meer lucht om wat meer vet op de botten te krijgen en hierin te investeren.

Productinnovatie hoeft niet zo moeilijk te zijn. Peren met stip verkopen makkelijker dan zonder. Dat weet iedereen toch?

9.De visserijsector gaat innoveren met vangstmethodes en nieuwe eindproducten
De verplichte aanvoer van discards zal veel innovatie noodzakelijk maken. Per 2016 gaat deze idiote maatregel in. De vissers zullen gedwongen worden om met een maaswijdte van een meter te gaan vissen om zodoende 0% discards te realiseren. De vrees bestaat dat de Nederlandse visserijsector zich wel aan de regels gaat houden en de rest van Europa deze maatregel massaal aan hun laars gaat lappen. Aangezien het sanctiebeleid nationaal geregeld wordt zal  er een duidelijke concurrentievervalsing plaats gaan vinden.

Er zullen veel innovaties met visproducten plaats moeten gaan vinden. In de afgelopen eeuwen zijn wij toch niet veel verder gekomen dan het uitvinden van een garnalenkroket, vissticks, kibbeling, lekkerbek en een zoute haring die in stukjes gesneden wordt. Gefileerde vis biedt volop mogelijkheden om nieuwe combinatieproducten te maken.

10.Het voedselnationalisme zal van de grond komen
Aangewakkerd door voedselellende vanuit het buitenland zal de Nederlandse consument gaan kiezen voor producten met de Nederlandse vlag erop. De EU wetgeving voorziet nog lang niet in de 100% verplichte herkomstaanduiding maar het mag uiteraard wel vrijwillig vermeld worden. Zo blijven de importeurs van augurken, die liever niet vermelden dat die troep uit Bangladesh komt voorlopig buiten schot. Het logo: Nederlands product zal wellicht zijn officiële intrede doen. Komt er eindelijk een eind aan de import van Aziatisch klooivoedsel?

Dingen die wij niet wensen, gebeuren vaker dan wij verwachten!