Bij het verschijnen van het jaarplan 2015 van de NVWA in februari 2015 waren bij mij de verwachtingen hoog die ik van harte heb ondersteund. Nu het jaar 2015 bijna om is heb ik het eens nagelezen en de inhoud tegen het licht gehouden. Het is helaas een lijvig plan gebleken dat bol staat van bombastische retoriek en ambtelijke zelfbevredigingspropaganda. Het meest opvallende van dit plan is dat vrijwel niets specifiek is. In mijn jonge jaren heb ik geleerd als iemand een doelstelling, voornemen of actie weergeeft in een rapport dat deze moet voldoen aan de SMART principes:

• Specifiek
• Meetbaar
• Acceptabel
• Realistisch
• Tijdsgebonden

De weg omhoog gaat lang niet altijd vloeiend. Dat weet de Dienst maar al te goed.

Helaas vind ik niets van dit alles. Wel worden veelvuldig onbepaalde telwoorden gebruikt zoals meer (23x), vele, enkele etc. ZZzzz. Het lijkt er sterk op dat de NVWA zich met communicatieve vlijt meer terugtrekt in haar bolwerk in Utrecht om de politiek en het publiek met verbale onzin te overspoelen.

De politiek wordt door de ‘Dienst’ terug gewiebeld
Het lijkt erop dat de politiek zich grandioos in de luren laat leggen door de ‘Dienst’. Onze eigen NVWA die nota bene door de bezuinigingsdrift van enkele opeenvolgende kabinetten dusdanig zwaar is beknot dat zij als een disfunctionerende dwerg door het grote voedingsmiddelenlandschap moet kruipen met twee hijgende ministeries (EZ en VWS) in haar nek. Het wordt tijd dat de ‘Nyenrodiaanse’ trekjes van het kabinet teniet gedaan worden. Voor de zoveelste keer herhaal ik mijn pleidooi dat die ‘Dienst’ onder een eigen Ministerie van Voedselvoorziening ondergebracht wordt.

Het jaarplan, een dun verhaal van een nat geworden papieren tijger
De ‘Dienst’ gaat veel aandacht aan allerlei zaken besteden. Dat woord wordt maar liefst 18 maal gebruikt. Er worden talloze onderzoeken en evaluaties aangekondigd die wij ongetwijfeld allemaal kunnen nalezen.
Hilarisch is wel het bombastische taalgebruik en ingewikkelde jargon dat alleen door hooggeschoolde ambtenaren te lezen valt. Ik geef een paar voorbeelden met daarachter het paginanummer waarin men dit proza kan vinden:

• Handelingsperspectief pag. 7 en 21
• Toezichtpiramide pag. 12
• Ayurvedische kruidpreparaten pag. 20
• BED-importeurs pag. 20
• Differentiaaldiagnose pag. 27
• Retribueerbaarheid pag. 30
• Aandachtsbedrijf pag. 32
• Kerndepartement pag. 32
• Duale aansturingsrelatie pag. 49

Tjibbe Joustra van de Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft het iets beter voor elkaar. Hij compenseert de onvolledigheid van zijn lijvige rapporten royaal door een begrippenlijst toe te voegen.

Er is hoop op goede verbeteringen maar ambtelijke luiheid dreigt
Duidelijk valt te lezen dat de dienst de zaken nog lang niet op orde heeft, maar er kennelijk wel mee bezig is. Het woord verbeterplan komt maar liefst 14 maal voor in het jaarplan.  Er wordt een oproep gedaan om informatie te verzamelen van de burgers, private laboratoria en certificerende instanties.  Luiheid noemen wij dit in normaal Nederlands.

Het hoofdschandaal van het NVWA beleid heet: Vertragingstactieken openbaarmaking controlegegevens
Het woord openbaar wordt maar liefst 10 maal genoemd in het beleidsplan zonder dat er enige toezegging te lezen valt wanneer de inspectieresultaten voor 100% openbaar zijn. Hierover heb ik al aandacht besteed in column 1518. http://www.scientanova.com/2015/10/14/1518-nvwa-ziet-nu-ook-de-onhygienische-horeca-hoera/
Wij horen vaak van de media dat hun Wob (Wet openbaarheid bestuur) verzoeken pas na 5 maanden beantwoord worden terwijl de officiële termijn vier weken is. Werkdruk is geen aanvaardbare smoes meer naar mijn idee.
Het is ergerlijk te moeten constateren dat de NVWA zo lang treuzelt om de inspectiegegevens openbaar te maken. “Wij hebben al heel wat openbaar gemaakt hoor”, piept men in koor.  Niet alleen ontbreekt het aan volledigheid maar ook aan kwantiteit.
Er zijn vijf categorieën bedrijven waar de inspectieresultaten met vermelding van namen bekend zijn:

• De lunchrooms
• Supermarktketens
• Restaurantketens
• Cateringbedrijven
• Levensmiddelen tankstations

Lunchroom inspecties zeer onvolledig
Er wordt terecht op drie belangrijke criteria gecontroleerd. Juiste omgang met voedsel, hygiëne en ongediertewering. Onze eigen horeca inspectiekaart is iets grondiger maar dat is slechts een detail.
Wat erger is dat men zeer veel lunchrooms over het hoofd heeft gezien. Hier volgen een paar plaatsen, met daarachter het aantal inwoners waar geen lunchroom bekend is bij de NVWA.
Zaandam 75.000
Houten 49.000
Waalwijk 30.000
Dalfsen 28.000
Brunssum 28.000
Nieuwkoop 27.000
Haaksbergen 24.000
Wijk bij Buurstede 23.000
Urk 20.000
Bodegraven 18.000
Staphorst 16.000
Monster 14.000
Lichtenvoorde 13.000
Groenlo 10.000
Budel 10.000
Moerkapelle 4.000

Waarom heeft men gekozen voor alleen een lunchroom en niet de hele horeca?
Waarschijnlijk om te verhullen dat de inspectieachterstand bij de hele horeca inspecties groot is. Ik constateer vrijwel maandelijks bij onze inspecties dat er horecabedrijven zijn die in jááren geen inspectie hebben gehad. Kan best kloppen want de registratielijsten die wij daar aantreffen zijn ook in geen jááren ingevuld.
Verbazingwekkend dat in Zaandam geen lunchroom te vinden is. Zelfs Moerkapelle heeft een leuk restaurantje annex lunchroom. Dat weet ik toevallig omdat ik met mijn moeder (95) daar regelmatig eet. Dit is overigens de woonplaats van de Inspecteur Generaal van de NVWA. Harry is zeker vergeten zijn inspectiebevindingen door te geven.

Het verweer van de NVWA is dat de lunchrooms die niet op hun kaart aanwezig zijn, zich kunnen aanmelden en verder dat men handhaaft op basis van bepaalde selectiecriteria. Goede bedrijven worden minder gecontroleerd en slechte wat vaker. Die regel gaat lang niet altijd op want wij komen zelf vaak in hele slechte bedrijven waar de NVWA lange tijd niet geweest is. Dit levert ons veel werk op J.

Horeca keten inspecties verre van volledig
Bij McDonald’s 227, Domino’s pizza 103, en Burger King 54 zijn in 2013 tot heden geen inspecties geweest. We missen dus 384 ‘restaurants.’ De anonieme resultaten worden in te simpele lijstjes weergegeven en laboratoriumuitslagen ontbreken geheel. Er is geen enkele keten rood geclassificeerd en er valt nergens een aanvullende opmerking te lezen.

Inspectieresultaten supermarktketens onvolledig
Vanaf 2013 tot op heden zijn 14 van de 23 ketens bezocht. 40% van de ketens heeft nog geen bezoek gehad kennelijk, zoals Lidl, Hoogvliet en Dagwinkel. Opvallend is dat de winkels van Attent niet zijn bezocht terwijl juist deze keten veel campingwinkels runt die traditioneel grossieren in grove overtredingen. Opvallend ook is dat de Jumbowinkels 300% vaker zijn bezocht dan de AH winkels. Toeval zeker maar het is wel een scheve steekproef. Steekproefgrootte AH 5% en Jumbo 15%. Ook vreemd. Ook is nergens in alle inspectieresultaten een opmerking te lezen in het daarvoor bestemde vakje opmerkingen dat blijkbaar voor de show is gemaakt. Vreemd.
De weergegeven inspectieresultaten zijn weinigzeggend. Beter is om de laboratoriumuitslagen weer te geven en geconstateerde overtredingen in de opmerkingen te plaatsen.

Dan zien wij een knop, ‘Meer rapporten met inspectieresultaten’
De analytische rapportages zijn best wel goed maar het is veelal zeer oud nieuws wat te lezen valt.
Zo liggen de rapportages van’ individuele analyseresultaten van producten bemonsterd bij de diverse bedrijven’  over het tijdvak juli 2012 tot december 2013 een jaar op de plank eer deze gepubliceerd worden op 2 januari 2015. Waarom duurt het zo lang? Er worden toch best wel een aantal pesticide overtredingen geconstateerd.

En dan het monitoringsonderzoek lettergrootte voedselinformatie
Juist in de week van Sinterklaas komt men met een heel lief rapport dat de lettergrootte van de etiketten van de chocoladeletters in 96,15% van de gevallen juist is geweest. Er wordt keurig uitleg gegeven hoe het stukje regelgeving in elkaar steekt (EU verordening 1169/2011). Wat men vergeet te vermelden is dat dit artikel 13 makkelijk overtreden kan worden omdat alleen de letterhoogte in de wet is vastgelegd en niet de letterbreedte en afstand. Op het symposium van 8 september 2015 in Zwolle heeft Stephanie van Weert het gehoor hierop gewezen, samen met de 21 andere gaten in deze knullige regelgeving. De NVWA was nadrukkelijk afwezig.
Dergelijke flutonderzoeken, die het gehalte hebben van wat een matig presterende MBO stagiair op papier zet, onderstrepen dat de NVWA de prioriteiten verkeerd legt. Wij durven te stellen dat minimaal 50% van de etiketten niet deugen. Je moet wel weten hoe en waarnaar je kijken moet. Wij behandelen dit standaard sinds 2012 in onze lessen voedingsmiddelentechnologie. Zie http://www.scientanova.com/pt-vmt/

Op dit pak koffie staat de warenwettelijke overtreding zelfs gedrukt. Nettogewichtaanduiding samen met het voeren van het e-teken is illegaal. De NVWA had zelfs zittend of slapend vanaf het bureau een boete kunnen opleggen. Dat is vast en zeker gebeurd. Zeer veel etiketten zijn foutief op het gebied van gewichtsaanduiding, voedingswaardewijzer, allergenenvermelding en ingredienten declaraties

Men gaat dit monitoringsonderzoek in 2016 uitbreiden naar andere producten en bij overtredingen zal men handhavend optreden lees ik dan met buikpijn en tranen in mijn ogen…
Het lettergrootte onderzoek is een weinigzeggend onderzoek. Ga eens wat nuttigs doen en loop eens een rondje door de Supermarkt. Voorspelbare verspilling van rijksgeld.
De NVWA kan beter gaan kijken naar de 22 onvolkomenheden in de nieuwe 1169/2011 verordening die in december 2014 van kracht werd en waar de ‘Dienst’ intern pas eind januari 2015 de eerste training voor haar eigen personeel gaf.

Kritiek leveren is makkelijk, hier volgen onze aanbevelingen voor het jaarplan 2016
De Inspecteur Generaal zit vast te broeden op het jaarplan 2016 dat misschien al in februari het licht zal zien. Graag geef ik (gratis) wat welgemeende adviezen over zaken die in dit plan als speerpunten opgenomen kunnen worden.

1. Maak met terugwerkende kracht vanaf 2010 alle inspectieresultaten openbaar waarbij namen van bedrijven genoemd worden en daarin opgenomen de analytische gegevens. Stop met het schoffeerbeleid van het publiek.
2. Geef juistheid van etikettering prioriteit.
3. Maak werk van eerlijkheid in de handel door het vermelde nettogewicht van bijvoorbeeld voorverpakt vlees en vis te controleren op moment van verkoop. Zie hiervoor ons onderzoek eerlijkheid in de handel van 13 april 2015. http://www.scientanova.com/gepubliceerde-onderzoeken/
4. Zorg dat in 2016 alle achterstand van inspecties ingehaald is conform het beleid
5. Maak de B2B handel in voedingsmiddelen een speerpunt. Dit is zeer fraudegevoelig.
6. Verhoog de deskundigheid van de controleurs food op het gebied van grondstoffen en proces kennis.
7. Handhaaf op het gebruik van illegale decontaminatiemiddelen in voedingsmiddelen op waterstof peroxide basis. Op 25 september 2015 zijn deze illegale praktijken aan de ‘Dienst’ gemeld en na media aandacht in november komt de toezegging dat er in 2016 naar gekeken gaat worden. Dit is een levensgevaarlijk beleid en het overwegen van aangifte waard.
8. Handhaaf op het illegaal toevoegen van water in onze voedingsmiddelen.
9. Breng de personele bezetting (uitbreiding) van de ‘Dienst’ in 2016 in orde.
10. Laat de aanwezigheid binnen de voedingsmiddelenindustrie goed zien. Vergelijk het met de ‘meer blauw op straat’ campagne. De NVWA is te onzichtbaar in ons werkveld.

 Gedrag is de uitkomst van kennis