Nu het fipronil schandaal (zie column 1715) zich langzaam maar zeker naar de advocatenkantoren en rechtbanken verplaatst is er enige ruimte om eens wat gedachten de ruimte te geven hoe het nu verder en beter moet. De stroperige EU machine voor wat betreft de ontwikkeling en uitvoering van de regelgeving is naar mijn idee de primaire oorzaak van het ontbreken van een samenhangend Europees beleid voor voedselveiligheid. Wel is er een wetenschappelijk orgaan, de ESFA (European Food Safety Authority) die vanuit Brussel een rijstebrij aan publicaties, meta studies inzake voedselveiligheid op een zo ondoorzichtig mogelijke manier de wereld instuurt. Dan houdt de Europese cohesie inzake voedselveiligheid snel op. Het is dan ‘ieder voor zich’, wat wij helaas de afgelopen weken hebben mogen ervaren. De verschillende veilige normen voor fipronil en zelfs verschillende wettelijke maxima voor frituurtemperaturen tussen België en Nederland (180 respectievelijk 175oC.) illustreren dit fenomeen.
Er gaat niets boven oer degelijke Hollandse kwaliteit. De vlag vormt vaak een kleurig sieraad op het etiket. Da’s mooi meegenomen
Graag geef ik mijn kijk op de positie van de voedselveiligheid binnen de EU en hoe die verbeterd kan worden
Competenties van de VWA’s van de lidstaten
Die is heel divers te noemen op z’n zachts gezegd. Er wordt klakkeloos uitgegaan dat alle VWA’s deskundig, niet corrupt en voldoende bemand zijn. Zelfs de NVWA worstelt nog met sommige van deze vraagstukken. Zou het bij de Roemeense of Bulgaarse VWA beter zijn? De toetreding van deze nieuwe lidstaten heeft rond 2006 voor veel bezorgdheid geleid met name bij onze eigen NVWA. Uiteindelijk heeft men schoorvoetend en wellicht onder dwang aan de EU organisatiedrift moeten toegeven.
Over een ding kan ik volstrekt helder zijn: De kennis, kunde en integriteit van veel EU VWA’s laat veel te wensen over. Het gaat hierbij niet alleen om de Roemeense of Bulgaarse VWA’s maar grote twijfels heb ik wel bij die van Griekenland, Cyprus, Hongarije, Kroatië, Malta. Dan maar te zwijgen over de mogelijke nieuwe lidstaten: Albanië, Macedonië, Montenegro en Servië. Brr.
Een oplossing is om een toetsings autoriteit (lees: competentie inspectie) op te richten die de vakkennis van de EU-VWA’s afweegt en bijstuurt. Zelf onze eigen NVWA komt veel kennis tekort als het op ingrediënten, processen en trucjes aankomt. Maar dat even terzijde.
Vrijheid van vervoer tussen de lidstaten
Dit is een groot goed binnen de EU die heel veel logistieke en economische voordelen met zich meebrengt. Het is een gruwel voor onze voedselveiligheid. Het gesleep met voedsel kent hierdoor weinig beperkingen. Voedselfraudeurs weten ook als geen ander hoe met deze open grenzen om te gaan. Een openbaar track- en trace systeem voor alle transporten met eiwitten van dierlijke oorsprong kan veel onveiligheid wegnemen.
Het ontbreken van een eigen Ministerie van Voedselvoorziening
Iedere lidstaat heeft de VWA ondergeschoven onder een ministerie van gezondheid of vergelijkbaar. Nederland poldert lekker door met een verdeling over twee ministeries. EZ en VWS die samen er een bestuurlijke puinhoop van maken naar onze eigen NVWA toe. Het opportunistische vertrek van de demissionaire staatsecretaris Martijn van Dam naar de NPO per 1 september 2017 illustreert de oppervlakkigheid en ongeïnteresseerdheid van onze politieke bestuurders ten opzichte van voedselveiligheid. Het staat niet erg hoog op de politieke agenda. Mijn pleidooi om een eigen Ministerie van Voedselvoorziening op te richten, dat ik sinds 9 november 2013 van de daken gil, krijgt gelukkig steeds meer bijval. Gelet op de complexiteit, fraudegevoeligheid en klimaatverandering is een bestuurlijk orgaan van enige importantie meer op zijn plaats. Het zal een kwestie van tijd zijn voordat er schaarstes gaan optreden. Daarom is het belangrijk dat wij voor eens een goed draaiend ambtelijk apparaat gereed hebben om het nationale belang te kunnen dienen. Ons voedsel.
Ieder land regelt haar eigen zaakjes
Toen destijds in Griekenland iets misging (Salmonella in Noorse zalm bestemd voor Nederland) had onze eigen NVWA daar niets te zoeken en moest men maar tandenknarsend afgaan op de trage en karige informatie die men destijds van de autoriteiten (de EFET) ontving. Een bliksembezoek aan het verwerkend bedrijf is dan zelfs verboden. Dat dient de EFET te regelen. De fipronil affaire laat hetzelfde zien. Er is geen deugdelijke informatie uitwisseling geweest tussen de FAVV en NVWA.
De Europese regelgeving is een ingewikkelde lappendeken geworden zodat menig burger en instantie het spoor bijster is
De oplossing is om een mandaat te verlenen tussen de EU lidstaten dat de VWA’s elkaar mogen opzoeken en oorsprongsbedrijven mogen inspecteren met medeweten uiteraard. Er is wel een EU opsporings en signaleringssysteen RASFF genaamd maar dat functioneert niet als een land (België) hier geen gebruik van maakt.
Reparatie van de verordening Consumenteninformatie 1169/2011
Wij hebben tijdens ons symposium op 8 september 2015 pijnlijk aangetoond dat de nieuwe regelgeving die juist de consumentenbelangen moet beschermen maar liefst 22 onvolkomenheden bevat. Te zot voor woorden. Deze punten zijn behandeld in een eerdere column 1609: http://www.scientanova.com/2016/05/04/1609-verordening-11692011-consumenten-informatie-brussels-broddelwerk/
Mijn vurige wens is dat deze punten snel gerepareerd worden. Het ontbreken van oorsprongsaanduidingen op samengesteld vlees-, vis en of kipproducten vormt het grootste risico. Zolang het een herkenbaar stuk vlees is, moet wel het land van geboorte, mesterij en slacht vermeld worden en zodra het een riskant gemalen product wordt niet. Vreemd. Dit heeft tot gevolg dat gemalen vleesproducten vooral Nederland niet als oorsprong hebben. De prijsdruk vanuit de retail zorgt er wel voor dat deze producten uit een ver en vreemd land via de diepvries moeten komen.
Politici zijn allemaal hetzelfde.
Zij beloven bruggen te bouwen, zelfs wanneer er geen rivieren zijn
(Nikita Khruschev)