In de moderne tijd waar het lang bewaren van voedingsmiddelen haast een economische basisvoorwaarde lijkt te zijn, komen de E-nummers uitstekend tot hun recht. Omdat wij niet dagelijks naar de winkel hollen om onze boodschappen te doen maar eerder eenmaal in de week de kar volladen met allerlei lekkers, is het bederf dat op kan treden tijdens de bewaring opeens erg actueel. Wanneer vlees door een slager gesneden wordt die zijn handen niet gewassen heeft gaat er zich een ramp voltrekken als dat vlees 9 dagen in de koeling bewaard wordt. Wanneer het stukje vlees dezelfde avond gebakken en gegeten wordt, dan zijn de risico’s een stuk kleiner. Kijk maar in de tropische landen of het EU land in wording: Turkije waar vis veelal ongekoeld aangevoerd wordt. Iedereen daar weet hoe verse vis moet ruiken en niemand is zo stom om deze vis niet dezelfde dag op te eten.
Op deze vismarkt in een Afrikaans land wordt spaarzaam met ijs gewerkt. Het is duur. De vliegen leveren nauwelijks een gevaar op omdat deze vis ‘s-avonds al gebakken en wel op ieders bord ligt. Er heeft geen uitgroei van bacteriën plaats kunnen vinden en de ontwikkeling van de vliegeneitjes tot larven duurt meestal een week.
E nummers zijn de meest veilige stoffen in onze voeding. Voor de voedselanalfabetiserende consument breekt het angstzweet uit bij het horen van deze stelling.
Wat zijn E-nummers precies?
Dat zijn goedgekeurde stoffen die binnen de EU als additief gebruikt mogen worden in voedingsmiddelen. Deze stoffen zijn uitbundig onderzocht om de onschadelijkheid aan te kunnen tonen en eventueel maximale doseringen aan te geven. Het wil beslist niet zeggen dat andere stoffen die geen E nummer hebben per definitie veilig zijn. Denk hierbij aan keukenzout. Bij onvoorzichtig gebruik kan met snel er dood aan gaan. 10 gram inname zonder water te drinken sloopt de nieren en de patiënt zal door nierfalen komen te overlijden. Zelfs 10 liter water kan dodelijk zijn wanneer dit in één keer opgedronken wordt. En wat dacht u van iets ‘onschuldigs’ als alcohol? Een neurotoxisch gif van de eerste orde. Daar kan een mens behoorlijke averij door oplopen! Staat niet eens in de E nummer lijst!
‘Alles met mate’ luidt een oud Chinees gezegde
In de VS was het ooit een hype om zeer hoge doses vitamine C (Ascorbinezuur E330) in te nemen. De dagelijkse aanbevolen consumptie bedraagt ongeveer 70mg. Die gekken slikten pillen van 1000mg. Gewoon bijna 15 keer meer. Dit had tot gevolg dat er schade ontstond in de bloedvaten. Dit spul is gewoon vrij verkrijgbaar en de wetgever heeft op dit idiote consumptiegedrag totaal geen grip.
Overal waar te voor staat is niet goed behalve tevreden en te gek
De angst voor E nummers neemt haast hypochondrische vormen aan. Gevoed door internet verhalen en onkunde versterkt de voedselanalfabeet haar ongelijk
Angst voor E-nummers is onterecht blijkt uit onderzoek
De doorsnee consument heeft meer angst voor E nummers dan voor bacteriologische risico’s. Volkomen onterecht. De angst bij wetenschappers en voedingsmiddelentechnologen is precies omgekeerd. Veel E nummers zijn juist bedoeld om de houdbaarheid en daarmee de voedselveiligheid te kunnen garanderen. Denk hierbij aan een zuur als azijn E260 dat toegevoegd kan worden als conserveermiddel. Het zuur zorgt voor een pH verlaging tot onder de 4,3 en hierdoor wordt de verdere uitgroei van veel ziekteverwekkende bacteriën zoals Listeria monocytogenes gestopt. De verzuring van veel levensmiddelen heeft om voedselveiligheids redenen inmiddels plaatsgevonden met als gevolg dat er soms waanzinnig veel suiker aan toegevoegd wordt om de zure smaak weg te poetsen. In frisdrank zit als doorsnee zo’n 8% suiker om deze lekker te laten smaken. In sommige salades wordt zelfs 12% toegevoegd. Dat spul plakt gewoon in je keel. Dit gaat nergens meer over.
Conclusie: hogere dosering van conserverende zuren bij de Listeria preventieprogramma’s leiden tot een sterk verhoogd suikergehalte van het voedingsmiddel.
Het tomatenpuree syndroom van Filet Americain
Filet American begint steeds meer op ketchup te lijken. Vanwege het gevaar voor Listeria m wordt het product stevig aangezuurd en men heeft ontdekt dat tomaten zowel het product veilig zuur maken door de pH ruim onder de 4,3 te trekken en dat er een bult natuurlijke conserveermiddelen mooi meegenomen worden. Van nature bevat een tomaat 12 E nummers. Met een sterretje gemarkeerd zijn de conserveermiddelen:
E140 Chlorofyl
E160a Carotenoïden
E160d Lycopeen*
E270 Melkzuur*
E296 Appelzuur*
E297 Fumaarzuur*
E300 Citroenzuur*
E330 Vitamine C*
E440 Pektinen
E460 Cellulose
E508 Kalium chloride
E921 L-Cysteïne
Geen wonder dat Filet Americain moeilijk bederft en gemakkelijk een week over tijd mag raken. De tijd dat er E-coli en Salmonellae in deze filet aangetroffen werd, ligt vér achter ons.
E-nummers dienen vier doelen in onze voedingsmiddelen:
- Verlenging van de houdbaarheid en vers eigenschappen
- Lekkerder smaak
- Mooier en vaak kleuriger uiterlijk
- Houdt de prijs laag
1. De lange houdbaarheid en vers eigenschappen
Er zijn een paar fraaie conserveermiddelen te vinden die de groei van bacteriën, gisten en schimmels effectief tegen kunnen houden.
Vanaf E200, sorbinezuur begint dit fraaie rijtje. Dit zuur komt voornamelijk voor in duindoorn, lijsterbessen en vlierdoornbessen. Puur natuur en draait effectief schimmels de nek om.
Benzoëzuur E210 komt van nature veel voor in veenbessen (cranberries), bessen, aardbeien en kersen. Voornamelijk garnalen worden ermee geconserveerd om de groei van bacteriën en gisten te verhinderen. Het nadeel is dat dit zuur gepelde garnalen een wrange zuurachtige smaak geeft. Dit verschil proef je wanneer je zélf garnalen gaat pellen. Ze zijn opeens veel zoeter en aromatischer.
Sulfiet E220 is zeer populair onder de wijndrinkers en eters van gedroogd fruit. Het is een van de mooiste antioxidantia. Zonder sulfiet zou wijn al na een paar maanden naar Sherry gaan smaken, puur veroorzaakt door luchtoxidatie. Slagers gebruikte deze voor vlees inmiddels verboden stof met royale hand om over het gehakt te strooien. Zo kon gehakt vlees nog lang mooi rood blijven terwijl de ontbinding in zich vergevorderde stadium bevond. Het remt voornamelijk de groei van melkzuur bacteriën en schimmels.
Natrium nitriet E250 is negatief in het nieuws gekomen omdat dit conserveermiddel tegen botulisme ook gebruikt kan worden als euthanasiemiddel. Ik deel de mening van de meeste deskundigen dat dit middel verre van zachtaardig is voor het menselijk lichaam. Naar verluidt zou dit middel in combinatie met Formaldehyde E240 ingenomen kunnen worden. Zie de vorige column over meer details over dit middel. http://www.scientanova.com/2017/09/13/1720-euthanasiepoeder-is-vermoedelijk-het-conserveermiddel-natrium-nitriet-help/
Aanvullend is er het rijtje aan organische zwakke zuren: Mierenzuur E236, melkzuur E270, propionzuur E280, boorzuur E284, appelzuur E296, fumaarzuur E297, Ascorbine zuur E300, citroenzuur E330, wijnsteenzuur E334 en niet te vergeten fosforzuur E338 dat in ruime mate in de cola’s zit. Verder zijn er nog een paar minder bekende organische zuren zoals Alginezuur E400.
2. E nummers geven een lekkerder smaak
De smaakversterker Natrium glutamaat E621 is een erg mooi middel om een umami smaak in een product te krijgen. Zeg maar bouillonachtig. Verder zijn de smaak potentiatiors (aanjagers) die in het rijtje E621 tot en met E637 thuishoren mooie stoffen die ons voedsel een prettige smaak geeft. E999 Quillaia extract van de panamaschors is een hele mooie. Het ruikt naar traangas en is een belangrijke smaaktof voor vruchtenaroma’s. Verder levert fosforzuur E338 dat in de cola’s zit een lekkere zuur zoete smaakcombinatie op dat erg gewaardeerd wordt.
3. E nummers maken ons eten mooi en kleuriger
De kleur van het voedingsmiddel is bepalend voor de smaakbeleving ervan. Nieman drinkt blauwe vanillevla. Blauw is een kleur die de mens onbewust met de dood associeert en daarom automatisch niet lekker vindt. Snoep moet vrolijke kleurtjes bevatten anders wordt het niet gekocht. De trend naar het gebruik van kleurige vruchtenextracten zet wel door overigens. Hierdoor komen veel synthetische kleurstoffen in de reeks E100 tot en met E180 veel minder voor. Goud E175 en zilver E174 zijn ook leuke kleurstoffen die vooral om kostprijs technische redenen weinig gebruikt worden.
Kruiden en specerijen bevatten vaak toxische stoffen waar men nauwelijks weet van heeft. Sommigen horen eigenlijk in een gifkast te staan.
4. E nummers houden de prijzen laag
Vooral doordat er weinig weggegooid hoeft te worden door de werking van de conserveermiddelen kunnen wij de prijs van voedingsmiddelen laag houden. Door de uitbundige toepassing van plantaardige gommen, celluloses E460, gelatine E441 en zetmelen vanaf E1400 kunnen wij royale hoeveelheden water aan de voedingsmiddelen binden zonder dat het waterballet al teveel opvalt. De consument moet wel voedingsmiddelentechnologie gestudeerd hebben om deze stoffen als waterbinders (lees: rendement verbeteraars) te herkennen.
E nummers zijn gelukkig niet uit te bannen uit onze voedingsmiddelen. Het houdt de discussie erover gaande, en biedt heel veel werk voor de knutselende voedingsmiddelentechnoloog.
We liggen allemaal in de goot, sommigen kijken naar de sterren