Het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat op 20 juni 2019 verscheen was tot mijn grote verdriet redelijk vernietigend voor de NVWA. Wat is er toch aan de hand met de ‘Dienst’? Waarom krijgt men kennelijk de spullen niet voor elkaar? Is ons voedsel zo onveilig aan het worden? Allemaal prangende vragen die een RCA rechtvaardigen. (Root Cause Analysis = kernprobleem analyse) Dit is de zoveelste dreun die onze eigen voedselwaakhond krijgt.

’s-Nachts word ik badend in het zweet wakker omdat er weer vragen door mijn hoofd rondgieren zoals:

• Houdt de kritiek op de NVWA ooit op?
• Wanneer heeft men de trein weer op de rails?
• Wanneer komt er een krachtige leiding?

Fipronil affaire

De NVWA heeft met behulp van de landsadvocaten in juridische zin de rechtzaak tegen het collectief pluimveehouders gewonnen maar in moreel opzicht verloren. De aanpak van de fipronil crisis voorafgaande aan de uitbraak in 2017 hing van knulligheden aan elkaar. Tja, en als dan de bom barst tijdens de vakantieperiode, dan zien wij de kwetsbaarheden van ieder bedrijf wanneer de vervanger van een vervanger het werk moet doen. Men verschuilt zich achter de General Food Law waarin staat dat de producent primair verantwoordelijk is voor de voedselveiligheid. Punt. Deze verschonende regel voor de Dienst heeft veel verdriet en totaal verlies aan vertrouwen in de NVWA bezorgd bij de pluimveesector.

Het imago van de NVWA

Bij de consument en buiten Nederland is het aanzien van de NVWA bijzonder hoog. De doorsnee consument denkt gewoon dat ieder pakje boter door de handen van de NVWA inspecteur is gegleden en dat hij persoonlijk het stempel erop heeft gezet. Vroeger moest een pakje boter een blauw Rijkskeurmerk dragen ten teken dat het verse roomboter betrof. Rode en groene stempels gaven aan dat het ofwel koelhuisboter was of gerecombineerde boter. Dit laatste werd gemaakt door het lang houdbare boterolie weer te emulgeren met water zodat men een ‘op boter gelijkend product’ kreeg.

Intern is de Dienst ook opnieuw georganiseerd. Of het een verbetering betreft valt te bezien, daar heb ik even geen kijk op. Feit is wel dat ik in het nieuwe organogram van de Dienst allemaal vreemde namen zie. Allemaal nieuwe managers naar het lijkt die in prachtige dienstauto’s rondrijden en bij wie wellicht de werktijd begint zodra zij de voordeur verlaten, wat bij de controleurs het geval is.

Het geflopte ICT project. Natuurlijk jammer van het verspilde belastinggeld maar het zet de traditie voort van de overheid door zich voor de zoveelste maal in de luren te laten leggen door de snelle ICT jongens die in nóg grotere auto’s rijden dan de Inspecteur Generaal zelf. De belastingdienst het OM gingen de NVWA voor.

De perswoordvoerder is aan vervanging toe. De heer B. Bruggink wordt altijd voor de rotklussen uit de kast gehaald om de hete kolen uit het vuur te halen. Hij is niet meteen representatief te noemen voor een dienst dat alert, doeltreffend en streng wil zijn naar voedselklooiers. Zijn zwarte lakschoenen en blauwe veters ten spijt.

Laat de Inspecteur Generaal zélf het woord voeren en dreigende taal uit durven spreken in de zin van: “Als iemand erover DENKT om te rommelen met ons voedsel, dan hang ik hem zélf aan de hoogste boom op. Eh, aan zijn teennagels bedoel ik”. Hij mag gerust wat SBS taal uitslaan en de zacht zalvende toon weglaten.

Hoe kan de NVWA zijn autoriteit terugkrijgen?

• Wees méér zichtbaar in de voedingsmiddelenindustrie. Ik kom nog steeds bij veel bedrijven en bedrijfjes waar de NVWA in jááááren niet geweest is. Dit kán gewoonweg niet
• Leid de controleurs beter op over praktijkzaken. Gedetailleerde grondstoffen- en proceskennis is niet overtuigend aanwezig bij de meeste controleurs
• Pak de werktijden aan van de controleurs (sorry jongens). Werktijd begint pas als je op locatie bent en niet als je in de auto naar je werk rijdt
• Pak de persvoorlichting aan. Zorg voor een fris en energiek imago. Bureau’s genoeg die dit kunnen regelen.
• Zorg voor een goed fotobeleid. Beeld geen controleurs af met vuile kleding, opgerolde mouwen of behangen met sieraden. De NVWA heeft een voorbeeldfunctie
• Wees klantgerichter naar de consument die die de moeite neemt een klacht in te dienen. Momenteel leest een consument dit: “Uw signalen zijn voor ons belangrijk om te weten wat er speelt, maar niet iedere klacht wordt onderzocht. Dit is afhankelijk van de ernst ervan en van het beleid dat bij de NVWA geldt. Dat betekent dat u niet altijd een nadere reactie van ons ontvangt. Als de NVWA uw signaal in behandeling neemt, dan krijgt u binnen maximaal 6 weken een reactie. Als dit dan langer duurt, krijgt u hierover een bericht.” Zeg gewoon dat de kalcht serieus behandeld wordt en er binnen 24uur een reactie volgt over het verloop van het onderzoek. 6 weken! Dat hoef je in het bedrijfsleven niet te proberen. De UWV deur staat dat wagenwijd open.

De komende week zal het weer boeterapporten regenen bij de zelfstandige detailhandelaren voor te hoge temperatuur in de kipkoeling. De supermarktketens zijn gevrijwaard van spontane controles want die vallen onder de redelijk corrumperende ‘formule aanpak’. Zij kunnen in aanmerking komen voor een landelijke steekproefcontrole. Dat zou de objectiviteit ten goede komen. Bij de Jumbo heeft men zelfs een App groep waarbij men elkaar direct informeert zodra er maar één controleur bij één supermarkt één stap naar binnen zet.
Hoezo waakhond? Slaaphond is een betere term.

Graag wensen wij iedereen veel vakantieplezier toe en weinig voedselellende. Met code rood in het vooruitzicht zullen de voedselvergiftigingen bij velen voor diarree zorgen en wellicht angstdromen.

Je moet één keer te ver gaan om te weten hoevér je kunt gaan

(Heinrich Böll 1917 – 1985 Duits schrijver)